Aspir Yağı

Latince (Botanik) İsim:  Carthamus Tinctorious

Bitki Ailesi:    Asteraceae

Yaygın Ekstraksiyon Yöntemi:   Soğuk sıkım

Tipik Olarak Kullanılan Bitki Bölümü:   Tohum

Renk:   Açık parlak sarı

Aromatik Özellik:   Neredeyse kokusuzdur

Doğal sağlık kaynaklarından biri olan Aspir, insanlığın en eski mahsullerinden birisidir. İlk olarak Mezopotamya'da ekilmiştir ve arkeolojik izler muhtemelen MÖ 2500 yılına kadar uzanmaktadır. Eski Mısır’da 12. Hanedanlığa (MÖ 1991-1802) ait tekstillerinin kimyasal analizinde aspirden yapılmış boyalar gözlendi ve firavun Tutankhamun'un mezarında aspirden yapılmış çelenkler bulundu. Orta Çağ döneminde İtalya, Fransa ve İspanya’da tarımı yapılmış, Amerika kıtasının keşfinden hemen sonra da, İspanyollar tarafından önce Meksika’ya, daha sonraları oradan da Venezuella ve Kolombiya’ya götürülmüştür. Erken İspanyol kolonileri tarafından safranın ikamesi olarak kullanılmıştır. A.B.D’ ye girişi ise, 1925 yılında Akdeniz ülkelerinden olmuştur.

Aspir bitkisinin Anadolu' ya gelişi, Orta Asya'dan göç eden Türkler sayesinde olmuştur. Bulgaristan’ dan gelen göçmenlerle bazı dikenli tipler Marmara bölgesine (Balıkesir yöresine) 1940-1945 yıllarında getirilerek tarımı yapılmıştır. Ülkemize girişi bu kadar eski olmasına rağmen, maalesef bu güne kadar gerekli önem verilmediğinden Türk tarımındaki yerini alamamıştır.

Önceleri tıbbi amaçlarla ve çiçeğindeki boya maddesinin gıda ve kumaş boyacılığında kullanılması amacıyla yetiştirilmiş, daha sonraları ise, tohumundaki yağı için yetiştirilmeye başlanmıştır.

Yalancı safran, Amerikan safranı ve boyacı safranı gibi isimlerle de bilinen, 30 - 150 cm uzunluğunda, tek yıllık, geniş yapraklı, sarı, kırmızı, turuncu, beyaz ve krem renklerinde çiçeklere sahip, dikenli ve dikensiz tipleri olan, kurağa dayanıklı ve ortalama yağ oranı % 30-50 arasında değişebilen bir yağ bitkisidir.

Günümüzde Dünya üzerinde yayılmış toplam 25 yabani türü bulunmaktadır ve bu yabani türlerin bir kaçı (örneğin, Carthamus lanatus ve C. dentatus) ülkemizin değişik bölgelerinde doğal ortamlarda rahatlıkla görülebilir.

      ANAHTAR BİLEŞENLER / AKTİF MADDELER

• Oleic acid (Omega 9)
• Linoleic acid (Omega 6)
• Palmitic acid
• Stearic acid

 

 

 

      FAYDALAR

• Kalp Dostu:

Kan dolaşımını canlandırmaya, içerdiği oleik asit (Omega 9) ile kan kolesterol seviyelerini düşürmeye, kalp aritmi ve hipertansiyonu azaltmaya yardımcı olur. [1] [2] [3] [4] [5]

 

• Antioksidan özellik gösterir:

Cilt ve hücre yaşlanmasını azaltmaya yardımcı olur. [6] [7]

 

• Antienflamatuar özellik gösterir:

İltihap, fiziksel, kimyasal ya da biyolojik herhangi bir saldırıya karşı dokuların gösterdiği özgül tepkidir. Aspir yağı vücutta oluşan iltihap ve ödemin azaltılmasına yardımcı olur.[8]

 

• Kemik sağlığı:

Osteoporozu önlemeye ve kemik kaybını azaltmaya yardımcı olur. [9] [10]

 

      UYARILAR

• Göz ile temasından kaçınılmalıdır, temas halinde bol su ile yıkanmalıdır.
• İçerisinde bulunan herhangi bir bileşene karşı bilinen bir alerji varsa kullanılmamalıdır.
• Çocukların, hamile veya emziren bayanların, ilaç kullanan kişilerin, aspir yağını kullanmadan önce doktorlarına danışmaları tavsiye olunur.

 

 

      AKADEMİK ARAŞTIRMALAR

[1] Delshad E., Yousefi M., Sasannezhad P, Rakhshandeh H., Ayati Z. (2018) Medical uses of Carthamus tinctorius L. (Safflower): a comprehensive review from Traditional Medicine to Modern Medicine. Electronic Physician, April 2018, Volume: 10, Issue: 4, Pages: 6672-6681, D

[2] Guimiao W, Yili L. Clinical application of safflower (Carthamus tinctorius). Zhejiang Tradit Chin Med Sci J. 1985; 1: 42-3.

[3] Der Marderosian A. The Review of Natural Products. Missouri: Facts and Comparisons; 2001.

[4] Dajue L, Mündel HH. Safflower, Carthamus Tinctorius L. Italy: International Plant Genetic Resources Institute; 1996

[5] Liu F, Yang XZ, Li FG, Hu J, Cheng RF. Hypotensive effects of safflower yellow in spontaneously hypertensive rats and influence on plasma renin activity and angiotensin II level. Acta Pharmaceutica Sinica. 1992; 27(10): 785-7. PMID: 1293928.

[6] Hiramatsu M, Takahashi T, Komatsu M, Kido T, Kasahara Y. Antioxidant and neuroprotective activities of Mogami-benibana (safflower, Carthamus tinctorius Linne). Neurochemical research. 2009; 34(4): 795-805. doi: 10.1007/s11064-008-9884-5

[7] Choi EM, Kim GH, Lee YS. Carthamus tinctorius flower extract prevents H2O2-induced dysfunction and oxidative damage in osteoblastic MC3T3-E1 cells. Phytotherapy research. 2010; 24(7): 1037-41. doi: 10.1002/ptr.3070.

[8] Kim, N.-H.; Moon, Y.-S.; Park, T.S.; Son, J.-H. Serotonins of safflower seeds play a key role in anti-inflammatory effect in lipopolysaccharide-stimulated RAW 264.7 macrophages. J. Plant. Biotechnol. 2015, 42, 364–369

[9] Jang, H.-O.; Park, Y.-S.; Lee, J.-H.; Seo, J.-B.; Koo, K.-I.; Jeong, S.-C.; Jin, S.-D.; Lee, Y.-H.; Eom, H.-S.; Yun, I. Effect of extracts from safflower seeds on osteoblast differentiation and intracellular calcium ion concentration in MC3T3-E1 cells. Nat. Prod. Res. 2007, 21, 787–797.

[10]  Kim, H.-Y.; Kim, C.-S.; Jhon, G.-J.; Moon, I.-S.; Choi, S.-H.; Cho, K.-S.; Chai, J.-K.; Kim, C.-K. The Effect of Safflower Seed Extract on Periodontal Healing of 1-Wall Intrabony Defects in Beagle Dogs. J. Periodontol. 2002, 73, 1457–1466.