Latince (Botanik) İsim: Corylus avellana
Bitki Ailesi: Betulaceae
Yaygın Ekstraksiyon Yöntemi: Soğuk sıkım
Tipik Olarak Kullanılan Bitki Bölümü: Tohum
Renk: Açık sarı
Aromatik Özellik: Hafif, fındıksı, tatlı aroma
Fındığın çok eski ve büyüleyici bir tarihi vardır. Anavatanı hakkında birçok yazar, tabiat bilgini ve tarihçi değişik görüşler ileri sürmüşlerdir. Arkeolojik kazılar MÖ 10000 li yıllarda fındığın mezolitik diyetlerin bir parçası olduğunu kanıtlamaktadır. Kazı alanlarının çoğunda (MÖ 8000-2700) kömürleşmiş fındık kabuğu parçaları bulunmuştur. Çin yazılı kaynaklarında M.Ö. 2838 yıllarında Çin' de yetiştiriciliğinin yapıldığı ifade edilen fındığın Tanrı' nın insanlara ihsan eylediği beş kutsal meyveden birisi olduğu bildirilmektedir.
Antik Çağ' ın büyük tarihçisi Herodotos (MÖ 490-425), Herodot Tarihi olarak adlandırılan eserinde fındığın Karadeniz' in doğusunda yetiştirildiğini yazarken, antik Çağ' da fındığın yağının nasıl çıkarıldığını da tarif etmektedir. Fındık içlerinin bir torbaya konulup sıkılmasıyla fındık yağı elde edilmesi, günümüzde, kırsal kesimde zeytinden ve fındıktan yağ elde edilmesinde kullanılan usullere benzemektedir.
Fındık sözcüğü, Antik Çağda Karadeniz' in adı olan "Pont Exinus" tan türetilen "pontik" sözcüğünden meydana gelmiştir. Plinus da, Pontos kıyılarından getirildiği için, fındığa "Pontos cevizi" denildiğini kaydetmiştir. Fındık Akdeniz, Ortadoğu ve Avrupa ülkelerine Doğu Karadeniz' den adını da beraber getirerek yayılmıştır.
Tarih öncesi çağlardan beri insanlar için iyi bir besin ve şifa kaynağı olmuştur. Büyük Türk Bilgini İbn-i Sina (930-1037) El Kanun Fi't-Tıbb adlı eserinde çeşitli hastalıklarda kullanılan bir ilaç olarak fındıktan bahsetmektedir.
Fındık, Corylus ağacından gelmektedir. Çoğunlukla Türkiye, İtalya, İspanya ve Amerika Birleşik Devletleri'nde yetiştirilmektedir. Türkiye’de en çok Giresun, Ordu ve Trabzon illerinde üretilmektedir. Nemli ve humuslu toprakları sever. Tatlı bir tadı vardır ve çiğ olarak yenebilir, kavrulmuş veya ezme haline getirilebilir. Diğer kuruyemişler gibi fındıklar da besin açısından zengindir. Fındık meyvesinin bileşiminde % 55-60 yağ, %14-16 protein, %11-12 karbonhidrat, %4,5- 5 su, %2 kül ile fosfor, kalsiyum, magnezyum, mangan, çinko, demir ve sodyum gibi mineral maddeler ayrıca B1, B2 ve E vitamini bulunmaktadır [1] [2] [3] [4].
Fındık yağı, fındığın soğuk sıkımı ile üretilmektedir. Pek çok faydalı özelliği nedeniyle kişisel bakım ve kozmetik ürünlerinde olduğu kadar gıda preparatlarında ve ilaç sektöründe de kullanılmaktadır.
Hızlı emildiği için yağlı his bırakmaz, masaj terapistleri tarafından sıklıkla kullanılır.
İçerdiği yağ asitleri sayesinde pek çok fayda sunmaktadır.
ANAHTAR BİLEŞENLER / AKTİF MADDELER
FAYDALAR
Fındık yağı, cildin nemlenmesine, tazelenmesine ve doğal parlaklığını korumasına destek olur. Yüksek E vitamini ve yağ asitleri içeriği ile, cildin en dış katmanındaki hidrasyonu artırmaya yardımcı olur. Fındık yağı içerisindeki E vitamini, cildi nemli tutarak, cildin elastikiyetini artırmaya ve cildin sıkı ve esnek görünmesine yardımcı olur. Fındık yağı cildin sıkılaşmasına yardımcı olurken, diğer alkol bazlı sıkılaştırıcı ürünlerden farklı olarak cildi kurutmaz, tahrişe neden olmaz. Bu nedenle hassas ciltler için de güvenlidir [1] [2] [3] [4].
Kolajen; deri, saç, tırnak, diş, kemik, kas, eklem ve dokularda bulunan vücudun yapısal iskeletini oluşturan proteinlerdir. Vücutta en çok bulunan proteindir ve tüm vücut proteinlerinin üçte birini oluşturur. Temel görevi bağ dokuları güçlendirmek ve cilde esneklik kazandırmaktır. Hayatın doğal döngüsü ve yaşlanma ile birlikte cildin kolajen üretiminde azalma meydana gelir. Kolajen eksikliği ile, cilt ve saçlar esnekliğini kaybeder ve hasar görmeye açık hale gelir. Elastikiyetini kaybeden ciltte kırışıklıklar, saçta kırılmalar oluşmaya başlar. Fındık yağı içeriğindeki E vitamini ile, kolajeni yok eden bir enzimi azaltarak kolajen üretimini arttırmaya yardımcı olur [2] [4] [5].
Fındık yağı, güçlü antioksidanlar olan tanenler içerir [6]. Fındık yağındaki tanenler, yağlı cildi kurutmaya, gözenekleri temizlemeye ve küçültmeye ve bakterileri yok etmeye yardımcı olur [4] [7].
Fındık yağı, oleic ve linoleic yağ asitleri içeriği ile güneşe maruz kalmanın neden olduğu ince çizgilerin veya kırışıklıkların görünümünü azaltmaya yardımcı olur [4] [8].
Güneş ışığı, hücrelere zarar veren ve ciltte yaşlanma belirtilerine yol açan serbest radikaller oluşturur. E Vitamini, serbest radikalleri nötralize ederek ve hücre zarlarını güneşin zararlarından koruyarak vücudun korunmasına yardımcı olur [2] [4].
UYARILAR
AKADEMİK ARAŞTIRMALAR
[1] R. Ganceviciene, A. I. Liakou, A. Theodoridis, E. Makrantonaki, C. C. Zouboulis (2012). Skin anti-aging strategies. Dermatoendocrinol. 2012 Jul 1; 4(3): 308–319.
[2] R. R. Korać, K. M. Khambholja (2011). Potential of herbs in skin protection from ultraviolet radiation. Pharmacogn Rev. 2011 Jul-Dec; 5(10): 164–173.
[3] Bensouilah J, Buck P, Tisserand R, Avis A. Aromadermatology: Aromatherapy in the Treatment and Care of Common Skin Conditions. Abingdon: Radcliffe Publishing Ltd; 2006.
[4] M. Michalak, A. K. Dadasiewic (2019). Nut Oils and their Dietetic and Cosmetic Significance: a Review. J. Oleo Sci. 68, (2) 111-120 (2019)
[5] L. Bolke, G. Schlippe, J. Gerß, W. Voss (2019). A Collagen Supplement Improves Skin Hydration, Elasticity, Roughness, and Density: Results of a Randomized, Placebo-Controlled, Blind Study. Nutrients 2019, 11, 2494; doi:10.3390/nu11102494.
[6] K. M. Riedl, S. Carando, H. M. Alessio, M. McCarthy, A. E. Hagerman (2002). Antioxidant Activity of Tannins and Tannin-Protein Complexes: Assessment In Vitro and In Vivo. Free Radicals in Food, Chapter 14pp 188-200.
[7] Yalçın H. (2011). Antioxidative effects of some phenolic compounds and carotenoids on refined hazelnut oil. Journal für Verbraucherschutz und Lebensmittelsicherheit 6(3):353-358.
[8] M B Purba 1, A Kouris-Blazos, N Wattanapenpaiboon, W Lukito, E M Rothenberg, B C Steen, M L Wahlqvist. Skin wrinkling: can food make a difference? J Am Coll Nutr. 2001 Feb;20(1):71-80.
