Latince (Botanik) İsim: Rosa damascena
Bitki Ailesi: Rosaceae
Yaygın Ekstraksiyon Yöntemi: Buharla Distilasyon
Tipik Olarak Kullanılan Bitki Bölümü: Taç yaprak
Renk: Berrak
Aromatik Özellik: Zarif çiçeksi ve hafif tatlı aroma
Rosaceae bitki ailesinin çok eski olduğuna dair kanıtlar vardır. Amerika'da 30 milyon yıllık gül fosilleri bulunmuştur. Mezopotamya çivi yazısı tabletlerindeki en eski tarihsel kayıtlar, gülün yaklaşık 5000 yıl önce insanlar tarafından bilindiğini gösteriyor. Asur tabletleri gül ve gül suyundan bahsediyor. Elbette, bu eski metinlerde tartışılan gül türlerini tanımlamak mümkün değil, ancak kokusu övülüyor. Çivi yazılı metinler ayrıca güllerin doğrudan damıtılmadığını, ancak güzel kokulu su elde etmek için suyla kaynatıldığını gösteriyor. Şam gülünün kökeni Ortadoğu'dur ve bazı kanıtlar gül suyunun kökeninin İran olduğunu, ancak kokulu yağ ve özlerinin kökeninin Yunanistan olduğunu göstermektedir. Yağ için güllerin kaba damıtılmasının MS 7. yüzyılın sonlarında başladığına ve 14. yüzyılın sonlarında illere yayıldığına inanılıyor. Büyük hekim İbn-i Sina (MS 11. yüzyıl) gül kokusunun kalp ve beyin üzerindeki yararlı etkilerini vurgulayan ilk bilim adamıydı; “Sakinleştirici bir etkiye sahip ve kalp atışları için oldukça faydalıdır. Anlayışı geliştirir ve hafızayı güçlendirir. Duyuları keskinleştirir, yaşam gücünü artırır.”. Pers İmparatorluğu (İran), 16. yüzyıla kadar ana gül yağı üreticisiydi ve tüm dünyaya ihraç etti.
Gül, yüzyıllar boyunca sanatçılara şaheserler yaratma, krallar ve sultanlara güzellikleri ve kokuları için bahçeler kurma konusunda ilham vermiştir. Bugün gül İran, Avrupa, Bulgaristan, Türkiye ve Hindistan dahil tüm dünyada yetiştirilmektedir.
Gülgiller iyi bilinen süs bitkileridir ve çiçeklerin kralı olarak anılırlar. Şu anda 200'den fazla gül türü ve bitkinin 18.000'den fazla çeşit formu tespit edilmiştir. Parklarda, bahçelerde ve evlerde süs bitkisi olarak kullanılmasının yanı sıra, esas olarak parfüm, ilaç ve gıda endüstrisinde kullanılmak üzere yetiştirilmektedir.
Gül suyu, gül yağı elde etmek için gül yapraklarının buharla damıtılması sürecinde elde edilen yan üründür. Belli bir miktarda gül yağı, dolayısı ile gül yağının faydalı bileşenlerini de içermektedir. Gül suyunun gerçek doğal gül yağı içerdiğinden, dolayısı ile fayda içerdiğinden emin olmak önemlidir.
Gül suyu geleneksel olarak hem güzellik ürünlerinde hem de yiyecek ve içecek ürünlerinde kullanılmıştır. Güzel kokuludur ve bazen kimyasal bileşenli parfümlere alternatif olarak hafif bir doğal koku olarak da kullanılır.
İçerdiği aktif maddeler sayesinde pek çok fayda sunmaktadır.
ANAHTAR BİLEŞENLER / AKTİF MADDELER
FAYDALAR
Gül suyu antiseptik ve antibakteriyal özelliği ile enfeksiyonları önlemeye ve tedavi etmeye, kesiklerin, güneş yanığı gibi yanıkların ve yara izlerinin iyileşmesine destek olur [4] [6] [7] [8].
Gül suyu, antioksidan ve antienflamatuvar özelliklerden sorumlu olan flavonoidler, tanenler, saponin ve triterpenoidler olmak üzere dört ana polifenolik bileşik içerir [2]. Bu sayede ciltteki oksidatif zararları, ciltle ilgili sorunların ana nedeni olan serbest radikallerin oluşumunu önlemeye ve ciltteki yaşlanma etkilerini azaltmaya yardımcı olur [5] [9].
Gül suyu, duygusal ve ruhsal olarak, dengeyi geliştirmeye, duyguları anlamaya ve karar vermeye yardımcı olur. Çiçek kokusu ile esenlik ve huzur duygusu hissetmeye destek olur. Üzgün hissedildiğinde duygulara yardımcı olması ve canlandırıcı bir etki için koklanabilir ya da bir oda spreyi olarak kullanılabilir [4].
UYARILAR
AKADEMİK ARAŞTIRMALAR
[1] The Relation of pH and Skin Cleansing
[2] A. Safia, Z. Aamir, A. Iqbal, S. Rafi, M. Zafar (2019). Assessment of Rose Water and Evaluation of Antioxidant and Anti-inflammatory Properties of a Rose Water Based Cream Formulation. International Journal of Pharmaceutical and Clinical Research 2019; 11(1): 43-48.
[3] T. S.A. Thring, P. Hili, D. P. Naughton (2011). Antioxidant and potential anti-inflammatory activity of extracts and formulations of white tea, rose, and witch hazel on primary human dermal fibroblast cells. Journal of Inflammation volume 8, Article number: 27 (2011)
[4] M. H. Boskabady, M. N. Shafei, Z. Saberi, S. Amini (2011). Pharmacological Effects of Rosa Damascena. Iran J Basic Med Sci. 2011 Jul-Aug; 14(4): 295–307.
[5] S. Abidi, N. Shaheen, I. Azher, Z. A. Mahmood (2018). Photoprotective and Antioxidant Activities along with Phytochemical Investigation od Rose Water. Abidi et al., IJPSR, 2018; Vol. 9(12): 1000-08.
[6] T.-H.Tsai, T.-H.Tsai, W.H. Wu, J.T.P. Tseng, P.J. Tsai (2010). In vitro antimicrobial and anti-inflammatory effects of herbs against Propionibacterium acnes. Food Chemistry, Volume 119, Issue 3, 1 April 2010, Pages 964-968.
[7] Z. Tofighi, M. Molazem, B. Doostdar, P. Taban, A. R. Shahverdi, N. Samadi, N. Yassa (2015). Antimicrobial Activities of Three Medicinal Plants and Investigation of Flavonoids of Tripleurospermum disciforme. Iran J Pharm Res. Winter 2015;14(1):225-31.
[8] L. Abdul, R. Abdul, R.R. Sukul, S. Nazish (2010). Anti-inflammatory and Antihistaminic Study of a Unani Eye Drop Formulation. Ophthalmol Eye Dis. 2010; 2: 17–22.
[9] S. Shahriari, N. Yasa, A. Mohammadirad, R. Khorasani, M. Abdollahi (2007). In vivo Antioxidant Potentials of Rosa Damascene Petal Extract from Guilan, Iran, Comparable to α-tocopherol. International Journal of Pharmacology, 3: 187-190.