Latince (Botanik) İsim: Lavandula Angustifolia
Bitki Ailesi: Lamiaceae
Yaygın Ekstraksiyon Yöntemi: Buharla distilasyon
Tipik Olarak Kullanılan Bitki Bölümü: Çiçek
Renk: Berrağa yakın açık sarı
Aromatik Özellik: Çiçeksi, taze, tatlı, otsu, hafif meyvemsi ve kafurlu aroma
Daha çok Lavanta olarak bilinen Lavandula angustifolia, 2500 yılı aşkın bir süredir dünyanın en çok kullanılan esansiyel yağını üreten çok yıllık, yaprak dökmeyen bir bitkidir. Kuru, kayalık, kumlu arazi ile okyanus iklimlerinde gelişen Lavanta, Akdeniz bölgesi, Avrupa, Afrika, Kanarya Adaları, Orta Doğu ve Hindistan'da bulunabilir.
Lavanta isminin, hoş kokulu özellikleri nedeniyle banyolarda ve çamaşırlarda sıklıkla kullanıldığı için “yıkamak” anlamına gelen Latince “lavare” kelimesinden geldiğine inanılıyor. Sakinleştirici, fiziksel ve duygusal olarak dengeleyici bir koku ile vücut üzerindeki rahatlatıcı etkileri için yaygın olarak kullanılmaktadır. Eski metinlere göre, kesikleri temizlemek, çürükleri ve cilt tahrişlerini yatıştırmak ve ruhsal iyileşme için kullanılmıştır. Tarihsel olarak lavanta Mısırlılar’da mumyalama ve parfümeri, Romalılar’da ise banyolarda ve yemek pişirmede kullanıldı.
Günümüzde büyüme biçimleri ve uçucu yağlarının kimyasal bileşimleri ile ayırt edilen 30'dan fazla lavanta türü ve yüzlerce genotipi vardır.
Mevsim, iklim, nem seviyeleri, bulut örtüsü ve toprak kalitesi gibi lavanta bitkisi yetiştirme koşulları, damıtılmış uçucu yağın kalitesine katkıda bulunur.
En yüksek kaliteli uçucu yağ, yalnızca taze lavanta çiçeklerinin buharla damıtılmasından elde edilir ve bitkinin başka hiçbir bölümü yoktur.
Lavanta yağını hamileyken, uyuşukluğa neden olabilecek bir ilaç kullanırken veya anestezi alırken kullanmaktan kaçınmak en iyisidir.
Lavanta uçucu yağı, içerdiği aktif maddeler sayesinde pek çok fayda sunmaktadır.
ANAHTAR BİLEŞENLER / AKTİF MADDELER
FAYDALAR
Lavanta yağı seyreltilerek saç derisine sürüldüğünde bitleri azaltmaya yardımcı olur [2]. Saç sağlığına destek olur [3] [4].
Lavanta yağının solunması, uyku süresini iyileştirmeye, uyku kalitesini artırmaya ve rahatlama sağlamaya yardımcı olur [1]. Anksiyete, son on yılların yükselen psikiyatrik rahatsızlıklarından birisidir [5]. Lavanta yağı aromaterapisi kaygı ve depresyon yönetiminde yardımcı olur [6]. Uyku öncesi rutininizin bir parçası olarak, buhurdanlık veya elektrikli difüzörünüzdeki suya 6-10 damla damlatarak kokusunun yayılmasını sağlayabilirsiniz, ya da yastığınıza 1-2 damla damlatabilirsiniz.
İltihap vücudun kendini savunma sistemlerinden birisidir; kızarıklık, şişme, ağrı ve ısı hissi ile kendini belli eder. İltihabı azaltmak için antienflamatuvar kullanmak gerekir. İçerdiği linalool sayesinde lavanta yağı antienflamatuvar özellik gösterir; ödem ve şişkinliği gidermeye, iltihaplı cildin yatışmasına yardımcı olur [7] [8].
Lavanta yağı zararlı bakterileri ve mantarları yok etmeye, böcek ısırıklarının neden olduğu kaşıntı ve şişliği azaltmaya, uyuz akarları ile mücadele etmeye yardımcı olabilir [1] [9] [10] [11] [12] [13].
UYARILAR
YAPILAN ARAŞTIRMALAR
[1] L. Sharma, M. Chandra, P. Ajmera (2018). Health benefits of lavender (Lavandula angustifolia). International Journal of Physiology, Nutrition and Physical Education 2019; 4(1): 1274-1277
[2] Toloza AC, Zygadlo J, Mougabure-Cueto G et al (2006). The fumigant and repellent activity of aliphatic lactones against Pediculus humanus capitis (Anoplura: Pediculidae). Memorias Instituto Oswaldo Cruz 101(1):55–56
[3] B. H. Lee, J. S. Lee, Y. C. Kim (2016). Hair Growth-Promoting Effects of Lavender Oil in C57BL/6 Mice. Toxicol. Res., Vol. 32, No. 2, pp. 103-108 (2016).
[4] S. C. Barker, P. M. Altman (2010). A randomised, assessor blind, parallel group comparative efficacy trial of three products for the treatment of head lice in children - melaleuca oil and lavender oil, pyrethrins and piperonyl butoxide, and a "suffocation" product. BMC Dermatol. 2010; 10: 6.
[5] Bandelow and Michaelis, 2015 Epidemiology of anxiety disorders in the 21st century Dialogues Clin. Neurosci., 17 (2015), pp. 327-335.
[6] J. Appleton (2012). Lavender Oil for Anxiety and Depression Review of the literature on the safety and efficacy of lavender. Natural Medicine Journal, Feb.2012, Vol.4, Issue 2.
[7] A. T. Peana, P. S. D'Aquila, F. Panin, G. Serra, P. Pippia1, and M. D. L. Maretti (). Anti-inflammatory activity of linalool and linalyl acetate constituents of essential oils.
[8] M. Huo, X. Cui, J. Xue, G. Chi (2012). Anti-inflammatory effects of linalool in RAW 264.7 macrophages and lipopolysaccharide-induced lung injury model. December 2012Journal of Surgical Research 180(1)
[9] T. Moon, J. Wilkinson, H. M. A. Cavanagh (2006). Antibacterial activity of essential oils, hydrosols and plant extracts from Australian grown Lavandula spp. December 2006International Journal of Aromatherapy 16(1):9-14
[10] Moon T, Chan YF, Wilkinson JM & Cavanagh HMA (2004). Antifungal activity of Lavandula essential oil and oil volatiles. AICA National Conference, 2004; abstracts p46.
[11] H. M. A. Cavanagh, J. M. Wilkinson (2005). Lavender essential oil: a review. Australian Infection Control, Vol10 Issue 1 March 2005.
[12] Moon T, Cavanagh HMA & Wilkinson JM. (2004). Lavender as an antibacterial essential oil - are all lavenders equal? AICA National Conference, 2004, abstracts p46.
[13] F. Fang, K. Candy, E. Melloul, C. Bernigaud, L. Chai, C. Darmon, R. Durand, F. Botterel, O. Chosidow, A. Izri, W. Huang, J. Guillot (2016). In vitro activity of ten essential oils against Sarcoptes scabiei. Fang et al. Parasites & Vectors (2016) 9:594