Latince (Botanik) İsim: Sesamum indicum
Bitki Ailesi: Pedaliaceae
Yaygın Ekstraksiyon Yöntemi: Soğuk sıkım
Tipik Olarak Kullanılan Bitki Bölümü: Tohum
Renk: Soluk sarı
Aromatik Özellik: Tatlı, fındıksı, susam aroması
Susam bitkisinin Asya (özellikle Hindistan) kökenli olduğu bilinmektedir. Tarihsel olarak, susam 5.000 yıldan daha uzun bir süre önce Çinliler tarafından kuraklığa dayanıklı bir ürün olarak yetiştiriliyordu. Bu döneme ait antik tohumlar Çin'in Zhejiang kentinde gömülü olarak bulunmuştur. Orta Doğu'daki bazı arkeolojik araştırmalar ise, susam yağının 3.000 yıldan daha uzun bir süre önce Hindistan ve İran'da üretildiğini ortaya çıkarmıştır.
Susam tohumları, yağ için işlenen ilk mahsullerden birisidir. Eski Mısırlılar öğütülmüş tohumlarını un olarak kullanıyorlardı, aynı zamanda ilaç yapmak ve törensel arınma amacıyla kullandıklarına dair kanıtlar da vardır. Susamın M.Ö. 2500 civarında Mezopotamya'ya ihraç edildiği düşünülmektedir. Babilliler susam yağını parfüm yapmak için kullanıyorlardı. Romalılar ise ekmek yapmak için, susam tohumlarını kimyonla öğüterek bir hamur elde ederlerdi.
Susamın “mistik güçleri” olduğu da düşünülmüştür. Binbir Gece Masalları'ndaki "Ali Baba ve Kırk Haramiler" masalındaki "açıl susam açıl" ifadesi bunun bir göstergesidir. Bir başka hikayeye göre, imparatorun emriyle ölümsüzlüğün kutsal ilacını bulması için Yin Tai'ye (bugünkü Japonya’ya) bir vali gönderilir. Vali bu sihirli çare için ormanları ve dağları arar. Uzun yıllar sonra susam tohumlarıyla geri döner ve imparatordan uzun ömür için tohumları ve yağını düzenli olarak tüketmesini ister.
Susam yağı içerdiği yağ asitleri, A,B ve E vitaminleri gibi bileşenleri sayesinde pek çok sağlık faydası sunmaktadır.
ANAHTAR BİLEŞENLER / AKTİF MADDELER
FAYDALAR
Susam yağı saçın nemlenmesine, yumuşamasına, kırıkların ve kepeğin önlenmesine yardımcı olur [6].
Susam yağı içerdiği sesamin bileşeni sayesinde antienflamatuvar özellik gösterir. Ağrının, iltihapların, romatoid artritit ağrılarının azaltılmasına yardımcı olur [7] [8] [9].
Susam yağı, antifungal özlliği ile mantar oluşumunu önlemeye yardımcı olur [10].
Susam yağı %82 doymamış yağ asitleri içerir [11]. Özellikle omega-6 yağ asitleri açısından zengindir. Omega-6 yağ asitleri, diyetiniz için gerekli olan ve kalp hastalıklarının önlenmesinde önemli bir rol oynayan bir çoklu doymamış yağ türüdür [12]. Susam yağı kötü kolesterol seviyelerinin düşürülmesine ve kalp sağlığının korunmasına yardımcı olur [13] [14].
UYARILAR
AKADEMİK ARAŞTIRMALAR
[1] M. T. S. Saleem, M. C. Chetty, S. Kavimanic (2013). Putative antioxidant property of sesame oil in an oxidative stress model of myocardial injury. J Cardiovasc Dis Res. 2013 Sep; 4(3): 177–181.
[2] J. P-J Chiang, D-Z Hsu, J-C Tsai, H-M Sheu, M-Y Liu (2005). Effects of topical sesame oil on oxidative stress in rats. Altern Ther Health Med. Nov-Dec 2005; 11(6) : 40-5.
[3] G. Pizzino, N. Irrera, M. Cucinotta, G. Pallio, F. Mannino, V. Arcoraci, F. Squadrito, D. Altavilla, A. Bitto (2017). Oxidative Stress: Harms and Benefits for Human Health. Oxid Med Cell Longev. 2017; 2017: 8416763.
[4] K. Selvarajan, C. A. Narasimhulu, R. Bapputty, S. Parthasarathy (2015). Anti-Inflammatory and Antioxidant Activities of the Nonlipid (Aqueous) Components of Sesame Oil: Potential Use in Atherosclerosis. J Med Food. 2015 Apr 1; 18(4): 393–402.
[5] A. N. Zaid et al. (2019). Impact of Sesame Oil Source: A Quality Assessment for Cosmeceutical and Pharmaceutical Use. FABAD J. Pharm. Sci., 44, 3, 189-196, 2019
[6] Perke B. M. (2013). Evaluation of Role of Shirobhyanga with Reference to Kesha Swasthya (Health f Normal Hair). March 2013International Research Journal of Pharmacy 4(3).
[7] Érika Maria Henriques Monteiro et al. (2014). Antinociceptive and Anti-Inflammatory Activities of the Sesame Oil and Sesamin. Nutrients 2014, 6, 1931-1944.
[8] M Afroz et al. (). A systematic review on antioxidant and anti-inflammatory activity of Sesame (Sesamum indicum L.) oil and further confirmation of anti-inflammatory activity by chemical profiling andmolecular docking. http://researchonline.ljmu.ac.uk/id/eprint/10871/.
[9] R. Sotnikova, S. Ponist, J. Navarova, D. Mihalova, V. Tomekova, M. Strosova, K. Bauerova (2009). Effects of sesame oil in the model of adjuvant arthritis. Neuroendocrinol Lett 2009; 30(Suppl 1): 22–24.
[10] Ahmed T., Shittu LAJ, Bankole M. A., Shittu R. K, Adesanya O. A., Bankole M. N., Ashiru, O. A. (2009). Comparative studies of the crude extracts of sesame against some common pathogenic microorganisms. Scientific Research and Essay Vol. 4 (6), pp. 584-589, June 2009.
[11] https://fdc.nal.usda.gov/fdc-app.html#/food-details/171016/nutrients
[12] F. Hashempour-Baltork, M. Torbati, S. Azadmard-Damirchi, G. Peter Savage (2017). Quality Properties of Sesame and Olive Oils Incorporated with Flaxseed Oil. Adv Pharm Bull. 2017 Apr; 7(1): 97–101.
[13] S. M. Namayandeh, F. Kaseb, S. Lesan (2013). Olive and Sesame Oil Effect on Lipid Profile in Hypercholesterolemic Patients, Which Better? Int J Prev Med. 2013 Sep; 4(9): 1059–1062.
[14] L. Vennila (2017). Cardioprotective Effect of Sesame Oil: A review. World Journal of Pharmaceutical Research, Volume 6, Issue 11, 331-341.