Latince (Botanik) İsim: Prunus amygdalus var. dulcus
Bitki Ailesi: Prunoideae
Yaygın Ekstraksiyon Yöntemi: Soğuk sıkım
Tipik Olarak Kullanılan Bitki Bölümü: Tohum
Renk: Soluk sarı
Aromatik Özellik: Hafif, tatlı, fındıksı aroma
Bademler genellikle fındık olarak anılsa da, aslında badem meyvesinin merkezinde bulunan ve şeftaliye çok benzeyen tohumlardır. Bademin Latince isminde bulunan “amygdalus” kelimesi, duygusal hafıza ve duygusal tepkilerin oluşmasında birincil role sahip beyin bölümümüz olan amigdala ile aynı etimolojiye sahiptir. Amigdala, ismini badem şekline benzediği için almıştır. Eski zamanlarda “Fındıkların Kralı” olarak bilinen bademin ve badem yağının, beyin fonksiyonlarını iyileştirdiğine inanılıyordu; bu nedenle, yönetimde ileri gelenlere idari yeteneklerini artırmak için sunuluyordu.
Tarihsel kaynaklar, bademin MÖ 4000 ve öncesinde evcilleştirilmeye başladığını gösteriyor. Orta Doğu’ya özgü olan badem, Akdeniz kıyıları boyunca Kuzey Afrika ve Güney Avrupa'ya yayılmıştır. 1840 lara gelindiğinde ise badem, Orta ve Güneybatı Asya'ya, Hindistan'ın Yamuna Nehri'ne ve Kaliforniya'ya kadar ulaşmıştı.
Birçok kültür ve dini inanç bademee saygı gösterir. “Meyvelerin en iyilerinden” olarak kabul edilir. Badem, ayurvedik tıbbında da değerlidir, inançlarına göre badem ve yağı üreme sistemi, kaslar ve kemiklerin sağlığını etkili bir şekilde destekler. Beyin, kan ve cilt için bir tonik olarak kabul edilirler, genellikle bilişsel işlevleri, bağışıklığı, kas gücünü geliştirmek için kullanılırlar.
Badem, erik, kiraz, şeftali, nektarin ve kayısı ile aynı çekirdekli meyve ailesine aittir. Badem, süt ürünleri için laktoz içermeyen veya vegan ikameleri oluşturmak ve glütensiz un oluşturmak için kullanılmıştır. Badem'in en popüler kullanımlarından birisi ise hem sağlık yararları hem de kozmetik uygulamalar için kullanılan badem yağıdır.
Badem yağının iki çeşidi vardır: Acı Badem Yağı ve Tatlı Badem Yağı.
Acı badem yağı, “Prunus amygdalus var. amara” olarak bilinen pembe çiçekli botanik bitkinin acı bademlerinden elde edilir. Bu Bademler, Amygdalin adlı bir bileşik içeren, geniş ve kısa şekillidir. Yabani acı badem ezildiğinde, çiğnendiğinde veya işlendiğinde, Amygdalin, siyanür olarak bilinen zehirli sıvıya dönüşür. Yabani badem ağaçlarının çoğunda yetişen bademler, değişen miktarlarda Amygdalin içerir. Bu nedenle bu bademler yutulursa, ölümcül sonuçlara yol açabilir. Bununla birlikte, uçucu bir yağ olarak kabul edilen acı badem yağı, tıbbi özelliklerini ve faydalarını koruyarak harici uygulama için güvenli hale getirilir.
Badem yağının tatlı çeşidi, “Prunus amygdalus var. dulcus” bilinen beyaz çiçekli botanik bitkinin tatlı, yenilebilir bademlerinden elde edilir. Bu çeşitten elde edilen yağ bir sabit yağ olarak kabul edilir ve en yaygın olarak cilt ve saç bakımında görünümü, sağlığı ve dokuyu geliştirmek için kullanılır.
Bununla birlikte içerdiği zengin yağ asitleri ve diğer bileşenler sayesinde tatlı badem yağı pek çok fayda sunmaktadır.
ANAHTAR BİLEŞENLER / AKTİF MADDELER
FAYDALAR
Tırnaklara uygulanan tatlı badem yağı içerdiği E vitamini sayesinde, ince, kırılgan tırnaklara yol açan vitamin eksikliklerinin giderilmesine ve tırnakların güçlenmesine yardımcı olur [7] [8].
Tatlı badem yağının %70 i tekli doymamış yağ asitlerinden oluşur. Doymamış yağlardan zengin bir diyet, kalp hastalığı ve obezite riskinin azalması da dahil olmak üzere birçok sağlık yararıyla ilişkilendirilmiştir [9] [10]. Tekli doymamış yağlar, kalp hastalığı için bir risk faktörü olan yüksek tansiyonu düşürmeye yardımcı olur [11] [12]. Tatlı badem yağı kötü kolesterolü düşürmeye ve kalp sağlığını korumaya yardımcı olur [13] [14].
UYARILAR
AKADEMİK ARAŞTIRMALAR
[1] L. P. Andreea et al. (2019). Fatty acids profile and antioxidant activity of almond oils obtained from six Romanian varieties. FARMACIA, 2019, Vol. 67, 5.
[2] S. Keser, E. Demir, Ö. Yılmaz (2014). Phytochemicals and Antioxidant Activity of the Almond Kernel (Prunus dulcis Mill.) from Turkey. J.Chem.Soc.Pak., Vol. 36, No. 3, 2014.
[3] Ahmed Elamrani et al. (2018). Tocopherol Content of Almond Oils Produced in Eastern Morocco. Conference: 23rd National Symposium for Applied Biological Sciences (NSABS).
[4] M. Hajhashemi, M. Rafieian, H. A. R. Boroujeni, S. Miraj, S. Memarian, A. Keivani, F. Haghollahi (2017). The effect of Aloe vera gel and sweet almond oil on striae gravidarum in nulliparous women. The Journal of Maternal-Fetal & Neonatal Medicine, Volume 31, 2018 - Issue 13.
[5] N. Singh, M. K. Pandey, A. Sharma, J. Prakash (2014). Indian medicinal plants: For hair care and cosmetics. World Journal of Pharmaceutical Sciences, ISSN (Print): 2321-3310; ISSN (Online): 2321-3086.
[6] Suraj, R., Rejitha, G., J. Anbu Jeba Sunilson, Anandarajagopal, K. and Promwichit, P. (2009). In vivo hair growth activity of Prunus dulcis seeds in rats. Biology & Medicine, 1 (4) : 34-38.
[7] Norton L. Further observations on the yellow nail syndrome with therapeutic effect of oral alpha‑tocopherol. Cutis 1985;36:457‑62.
[8] Al Hawsawi K, Pope E. Yellow nail syndrome. Pediatr Dermatol, 2010;27:675‑6.
[9] M. Guasch-Ferré et al. (2015). Dietary fat intake and risk of cardiovascular disease and all-cause mortality in a population at high risk of cardiovascular disease. Am J Clin Nutr., 2015 Dec;102(6):1563-73.
[10] P. Pérez-Martínez, A. García-Ríos, J. Delgado-Lista, F. Pérez-Jiménez, J. López-Miranda (2011). Mediterranean diet rich in olive oil and obesity, metabolic syndrome and diabetes mellitus. Curr Pharm Des. 2011;17(8):769-77.
[11] L. Schwingshackl, B. Strasser, G. Hoffmann (2011). Effects of monounsaturated fatty acids on cardiovascular risk factors: a systematic review and meta-analysis. Ann Nutr Metab. 2011;59(2-4):176-86
[12] L. J. Appel et al (2011). Effects of protein, monounsaturated fat, and carbohydrate intake on blood pressure and serum lipids: results of the OmniHeart randomized trial. JAMA. 2005 Nov 16;294(19):2455-64.
[13] M. Wien, D. Bleich, M. Raghuwanshi, S. Gould-Forgerite, J. Gomes, L. Monahan-Couch, K. Oda (2010). Almond consumption and cardiovascular risk factors in adults with prediabetes. J Am Coll Nutr. 2010 Jun;29(3):189-97.
[14] D. A. Hyson, B. O. Schneeman, P. A. Davis (2002). Almonds and Almond Oil Have Similar Effects on Plasma Lipids and LDL Oxidation in Healthy Men and Women. The Journal of Nutrition, Volume 132, Issue 4, April 2002, Pages 703–707.