Latince (Botanik) İsim: Mentha piperita
Bitki Ailesi: Lamiaceae
Yaygın Ekstraksiyon Yöntemi: Buharla distilasyon
Tipik Olarak Kullanılan Bitki Bölümü: Çiçek / Yaprak
Renk: Sarıya yakın berrak
Aromatik Özellik: Yoğun nane aroması
Mentha piperita (Tıbbi Nane) veya yaygın olarak bilinen adıyla nane, Akdeniz'e özgü çok yıllık bir bitkidir, ancak ABD, İtalya, İngiltere ve Japonya'da da yetiştirilmiştir. Tırtıklı yaprakları ve açık pembeden leylak rengine kadar değişen, koni şeklinde büyüyen çiçekleri ile tanınır. Tıbbi Nane, nane bitki ailesine ait yüzlerce türden birisidir.
Tarihi kaynaklar nanenin, MÖ 1500'den beri mutfak amaçlı ve bitkisel tıpta kullanıldığını kanıtlamaktadır. Eski Mısır’da piramitlerin içerisinde kurutulmuş nane yaprakları bulunmuştur. Nane, Çin ve Japon halk hekimliği uygulamalarında kullanılmıştır. Yunan mitolojisinde, her dokunulduğunda güçlü, kalıcı bir aroma yayan bir bitkiye dönüştürülen su perisi “Mentha” nın hikayesinde de naneden bahsedilmiştir.
Tıbbi nane, ilk olarak 18. yüzyıl İngiltere'sinde tıbbi kullanım için yetiştirilmiştir. Ünlü İngiliz biyolog John Ray bahçesinde tesadüfen tatlı ama keskin aromalı bir bitkiye, naneye, rastladı. Sonrasında deneme yanılma yöntemi üretimlerle bugünkü tıbbi nane yetiştirilmeye başlandı.
Tıbbi nane uçucu yağı, lavanta ile aynı ünvanı paylaşan, dünyanın en çok yönlü yağlarından biri olarak adlandırılmıştır. Anti-mikrobiyal özelliklerin yanı sıra dermal olarak da kullanılır. Vücut, zihin ve genel sağlığı destekleyen, faydalı olduğu sayısız sağlık sorunu vardır.
İçerdiği aktif maddeler sayesinde pek çok fayda sunmaktadır.
ANAHTAR BİLEŞENLER / AKTİF MADDELER
FAYDALAR
Son yıllarda, bulaşıcı hastalıkların tedavisinde mevcut antimikrobiyal ilaçların gelişigüzel kullanımı nedeniyle çoklu ilaç direnci gelişmiştir. Buna ek olarak, antibiyotikler bazen yan etkilerle ilişkilendirilmektedir. Bu nedenle bulaşıcı hastalıkların tedavisi için bitkiler gibi diğer kaynaklardan yararlanılmasına ihtiyaç vardır. Tıbbi nane yağının yapılan araştırmalarda antimikrobiyal, antibakteriyal ve antifungal özellik gösterdiği gözlenmiştir.
İnsanlar üzerinde yapılan araştırmalar, nane aromasının solunmasının dikkati iyileştirmeye yardımcı olduğunu göstermektedir [10] [11].
Tıbbi nane yağı, içerdiği mentol sayesinde serinletici etkiye sahiptir. Bu etki ve antimikrobiyal özelliği ile ağız kokusunu önlemeye ve nefesi tazelemeye yardımcı olur [12] [13].
UYARILAR
AKADEMİK ARAŞTIRMALAR
[1] Zaia MG, Cagnazzo T, Feitosa KA, et al. Anti-Inflammatory Properties of Menthol and Menthone in Schistosoma mansoni Infection. Frontiers in pharmacology. 2016;7:170.
[2] Juergens UR, Stober M, Vetter H. The anti-inflammatory activity of L-menthol compared to mint oil in human monocytes in vitro: a novel perspective for its therapeutic use in inflammatory diseases. European journal of medical research. 1998 ;3 (12):539–45.
[3] N. Alammar, L. Wang, B. Saberi, J. Nanavati, G. Holtmann, R. T. Shinohara, G. E. Mullin (2019). The impact of peppermint oil on the irritable bowel syndrome: a meta-analysis of the pooled clinical data. BMC Complement Altern Med. 2019; 19: 21.
[4] B. P. Chumpitazi, G. Kearns, R. J. Shulman (2018). Review article: The physiologic effects and safety of Peppermint Oil and its efficacy in irritable bowel syndrome and other functional disorders. Aliment Pharmacol Ther. 2018 Mar; 47(6): 738–752.
[5] A. B. Haghighi, S. Motazedian, R. Rezaii, F. Mohammadi, L. Salarian, M. Pourmokhtari, S. Khodaei, M. Vossoughi, R. Miri (2010). Cutaneous application of menthol 10% solution as an abortive treatment of migraine without aura: a randomised, double-blind, placebo-controlled, crossed-over study. Int J Clin Pract. 2010 Mar;64(4):451-6.
[6] A. St. Cyr, A. Chen, K. C. Bradley, H. Yuan, S. D. Silberstein, W. B. Young (2015). Efficacy and Tolerability of STOPAIN for a Migraine Attack. Front Neurol. 2015; 6: 11.
[7] Husain FM, Ahmad I, Khan MS, et al. Sub-MICs of Mentha piperita essential oil and menthol inhibits AHL mediated quorum sensing and biofilm of Gram-negative bacteria. Front Microbiol. 2015;6:420.
[8] Hossain F, Follett P, Dang Vu K, et al. Evidence for synergistic activity of plant-derived essential oils against fungal pathogens of food. Food Microbiol. 2016;53(Pt B):24–30.
[9] S. Saeed, A. Naim, P. Tariq (2006). In Vitro Antibacterial Activity of Peppermint. Pak. J. Bot., 38(3): 869-872, 2006.
[10] Moss M, Hewitt S, Moss L, et al. Modulation of cognitive performance and mood by aromas of peppermint and ylang-ylang. Int J Neurosci. 2008;118(1):59–77.
[11] Ilmberger J, Heuberger E, Mahrhofer C, et al. The influence of essential oils on human attention. I: alertness. Chem Senses. 2001;26(3):239–45.
[12] R. Haghgoo, F. Abbasi (2018). Evaluation of the use of a peppermint mouth rinse for halitosis by girls studying in Tehran high schools. Journal of International Society of Preventive and Community Dentistry January-June 2013, Vol. 3, No. 1.
[13] D. Dobler, F. Runkel, T. Schmidts (2020). Effect of essential oils on oral halitosis treatment: a review. Oral Sciences, Volume128, Issue6, December 2020, Pages 476-486