Latince (Botanik) İsim: Vitis vinifera
Bitki Ailesi: Vitaceae
Yaygın Ekstraksiyon Yöntemi: Soğuk sıkım
Tipik Olarak Kullanılan Bitki Bölümü: Çekirdek
Renk: Sarı
Aromatik Özellik: Fındıksı, tatlı aroma
Asma, Asya'nın yanı sıra Akdeniz bölgesi için de endemiktir ve Yunanlıların sayısız sağlık yararları için üzümleri ilk tüketen topluluk olduğuna inanılmaktadır. Eski tıp yazıları, üzümün sağlığa olan faydalarının Yunan filozofları tarafından kaydedildiğini ortaya koymuştur. Üzüm çekirdeği yağı 6000 yıldan fazla bir süredir var ve kullanılıyor.
Diğer tarihi kaynaklara göre, Eski Avrupa tıp doktorları, üzümün tohumlarından ve yapraklarından elde edilen ekstraktları özellikle cilt ve göz rahatsızlıklarını tedavi edecek merhemler oluşturmak için tıbbi uygulamalarda kullandılar. Yapraklar, yaralardaki kan akışını durdurmaya yardımcı olmak ve hemoroid ile ilişkili iltihabı yatıştırmak için bandaj olarak kullanılırdı. Kabızlığı ve aşırı yemenin verdiği rahatsızlığı gidermek için olgunlaşmamış üzümler yenirdi. Mide bulantısı ve çiçek hastalığı gibi cilt hastalıklarını gidermek için aşırı olgun üzümler kullanılırdı. Kuru üzüm, doğal olarak kabızlığı ve karaciğer problemlerini gidereci olarak bilinirdi.
Ayurveda tıbbında üzümlere "Drakshaa Phalottamaa" denirdi, yani “tüm meyvelerin en üstünü”. Üzüm, hafıza kaybı, yorgunluk, depresyon, hipertansiyon, ishal, hazımsızlık, şişkinlik gibi çeşitli rahatsızlıklar için kullanılan Ayurvedik ilaçların içinde yer alırdı. Alternatif tıbba yönelik diğer yaklaşımlarda ise, boğaz ağrısını tedavi etmek, sesi güçlendirmek, mide bulantısını hafifletmek, cilt problemlerini yatıştırmak için üzüm kullanılmıştır.
Üzüm daha sonraları Avrupa'da da yaygınlaştı. 1569 yılında İtalya İmparatoru II. Maximilian, bir müzisyene müzik aletlerini korumak için tekel olarak üzüm çekirdeği yağı üretme yetkisi verdi. Üzüm çekirdekleri ve su ile büyük fıçılarda karıştırılıyor, birkaç gün kapalı halde bekledikten sonra bir püre elde edene kadar birkaç günde bir dövülüyorlardı. Yağları sudan ayırmak için hafif bir ısı uygulanıyordu.
Üzüm son olarak Kuzey Amerika'da da tanındı. Böylece dünya çapında yetiştirilen en popüler meyvelerinden biri haline geldi. Çok sayıda tedarikçi muazzam miktarlarda üzüm çekirdeği yağı üretimine başladı.
20. yüzyılda, üzüm çekirdeği yağı bilim adamlarının ilgisini çekmeye başladı. Mutfakta kullanılan bir yağ olarak popülerlik kazansa da, yaygın olarak kozmetik, sabun ve tıbbi uygulamalarda kullanılmaya devam ediyor.
İçerdiği yağ asitleri ve diğer bileşenler ile pek çok sağlık faydası sunuyor.
ANAHTAR BİLEŞENLER / AKTİF MADDELER
FAYDALAR
Saçta kullanılan üzüm çekirdeği yağı, saçın yumuşak olmasına katkıda bulunur. Kuru, kıvırcık, hasarlı ve kırılgan saçları, saçta hoş olmayan bir koku bırakmadan veya ağır ve yağlı bir his vermeden nemlendirir. Kepeği ortadan kaldırmaya, saç dökülmesini azaltmaya, saçın daha sağlıklı ve güçlü olmasına destek olur.
Üzüm çekirdeği yağı dolaşım problemlerini önlemede faydalıdır [12].
UYARILAR
AKADEMİK ARAŞTIRMALAR
[1] S. Kapoor, S. Saraf (2010). Assessment of viscoelasticity and hydration effect of herbal moisturizers using bioengineering techniques. Pharmacogn Mag. 2010 Oct-Dec; 6(24): 298–304.
[2] R. R. Korać, K. M. Khambholja (2011). Potential of herbs in skin protection from ultraviolet radiation. Pharmacogn Rev. 2011 Jul-Dec; 5(10): 164–173.
[3] Garavaglia et al. Grape Seed Oil Compounds: Biological and Chemical Actions for Health. Nutrition and Metabolic Insights 2016:9 59–64 doi:10.4137/NMI.S32910.
[4] Puiggros F, Llópiz N, Ardévol A, Bladé C, Arola L, Salvadó MJ. Grape seed procyanidins prevent oxidative injury by modulating the expression of antioxidant enzyme systems. J Agric Food Chem. 2005;53(15):6080–6086.
[5] M. E. Martin, E. Grao-Cruces, M. C. Millan-Linares, S. Montserrat-de la Paz (2020). Grape (Vitis vinifera L.) Seed Oil: A Functional Food from the Winemaking Industry. Foods 2020, 9, 1360.
[6] Shivananda Nayak, B.; Dan Ramdath, D.; Marshall, J.R.; Isitor, G.; Xue, S.; Shi, J. Wound-healing Properties of the Oils of Vitis vinifera and Vaccinium macrocarpon. Phytother. Res. 2011, 25, 1201–1208.
[7] Sotiropoulou, E.I.; Varelas, V.; Liouni, M.; Nerantzis, E.T. Grape Seed Oil: From a Winery Waste to a Value Added Cosmetic Product-a Review. 2015.
[8] Cho, Y.H.; Lee, S.Y.; Jeong, D.W.; Choi, E.J.; Kim, Y.J.; Lee, J.G.; Yi, Y.H.; Cha, H.S. Effect of pumpkin seed oil on hair growth in men with androgenetic alopecia: A randomized, double-blind, placebo-controlled trial. Evid. Based Complement. Alternat. Med. 2014, 2014, 549721.
[9] Takahashi T. ,.Kamiya T, Hasegawa A.,Yokoo Y: Procyanidin oligomers selectively and intensively promote proliferation of mouse hair epithelial cells in vitro and activate hair follicle growth in vivo. Journal of Investigative Dermatology. 112. 310–316. (1999).
[10] Cho, Y. H., Lee, S. Y., Jeong, D. W., Choi, E. J., Kim, Y. J., Lee, J. G., Yi, Y. H., Cha, H. S.: Effect of pumpkin seed oil on hair growth in men with androgenetic alopecia: a randomized, double-blind, placebo-controlled trial. Evid Based Complement Alternat Med. (2014).
[11] Mossalayi, M.D.; Rambert, J.; Renouf, E.; Micouleau, M.; M’erillon, J.M. Grape polyphenols and propolis mixture inhibits inflammatory mediator release from human leukocytes and reduces clinical scores in experimental arthritis. Phytomedicine 2014, 21, 290–297.
[12] Bada JC, León-Camacho M, Copovi P, Alonso L (2015) Characterization of grape seed oil from wines with protected denomination of origin (PDO) from Spain. Grasas y Aceites, 66.