Latince (Botanik) İsim: Triticum Vulgare Vill
Bitki Ailesi: Poaceae
Yaygın Ekstraksiyon Yöntemi: Soğuk sıkım
Tipik Olarak Kullanılan Bitki Bölümü: Tohum
Renk: Turuncu
Aromatik Özellik: Güçlü, çiğ, çimensi aroma
Buğday, Triticum ailesine dahil, dünya genelinde büyük önemi olan tahıl ürünüdür. Kazılar sonucunda elde edilen kömürleşmiş taneler, buğday bitkisinin ortalama 8000 yıllık geçmişe sahip olduğunu göstermektedir. Anavatanın, Mezopotamya olduğu düşünülmektedir. Ekim zamanına, rengine, yapısal özelliklerine, kullanım amacına göre farklı gruplara ayrılabilir. Buğday, un, irmik, makarna, ekmek ve çeşitli fırıncılık ürünlerinin ana maddesi olmasından dolayı en önemli tahıldır. Buğday danesi kepek, ruşeym (embriyo) ve endospermden oluşmaktadır.
1 ton buğdaydan sadece 1 kilogram buğday ruşeymi elde edilebilmektedir. Buğday ruşeymi buğday tanesinin alt kısmında bulunan embriyodur. Ruşeym; tohumun üremesini ve çimlenmesini sağlayan kısmıdır, dolayısıyla buğdayın hayat kaynağıdır. Zengin bir mineral ve vitamin deposu olan ruşeym özellikle bitkisel kökenli E ve B grubu vitaminlerin kaynağıdır. "Alpha-tocopherol" olarak adlandırılan "doğal E vitamini" buğday ruşeyminden elde edilmektedir.
Buğday ruşeymi ve buğday kepeği buğdayın en işlevsel kısımları olmasına rağmen, endüstriyelleşme ile birlikte hayatımızdan çıkarılmıştır. Çünkü ekmeğin kepek ile birlikte üretilmesi, makarna gibi sertleşmesine neden olur. Buğday ruşeymi ise buğday ile öğütüldüğünde, içindeki doymamış yağ asitlerinin hava ile temas etmesi durumunda renginde kararma ve tadında acılaşmaya sebep olur.
Buğday ruşeymi, beyaz ekmekte bulunmamakla birlikte, tam tahıllı buğdayın önemli bir besin bileşenidir.
Uzun zaman önce kullandığımız unların raf ömrü en fazla 6 ay iken, kepek ve ruşeymin çıkarılması ile birlikte 2 yıla kadar uzatılmıştır. Dolayısı ile yediğimiz ekmeğin besin değerleri azalmış oldu. Bu durum karbonhidrat ağırlıklı beslenen kişilerde bazı vitamin ve minerallerin yetersiz alınmasına yol açmış olabilir.
Buğday ruşeymi, lif ve sağlıklı yağların yanı sıra harika bir bitkisel protein kaynağıdır [1]. Aynı zamanda iyi bir magnezyum, çinko, tiamin, folat, potasyum ve fosfor kaynağıdır [2] [4]. Buğday ruşeyminden elde edilen buğday ruşeym yağı, Omega 9 un yanı sıra vücudumuzun üretemediği ve dışarıdan almamız gereken Omega 3,6 yağ asitlerini de içermektedir [3] [4]. Tek çeşit yağ ile beslenen bireylerde yağ asitleri eksiklikleri görülebilir. Buğday ruşeym yağı kullanan bireylerde bitkisel Omega 3 ihtiyacı karşılanmış olur. Ayrıca A, B1, B3, B5, B6 ve E vitaminleri, folik asit, riboflavin, tiamin, magnezyum, demir, çinko, potasyum, lif, fosfor ve kalsiyum dahil olmak üzere diğer vitamin, mineral ve besinlerin iyi bir kaynağıdır [5].
ANAHTAR BİLEŞENLER / AKTİF MADDELER
FAYDALAR
İçerdiği yüksek miktarda Linoleik Asit sayesinde saçın görünümünü ve hissini iyileştirmeye, elektriklenmesini önlemeye ve azaltmaya, kolay taranmasına, esneklik, yumuşaklık, hacim ve parlaklık kazanmasına yardımcı olur [8] [9].
Araştırmalar, tam tahılların kalp hastalığı riskini azaltmaya ve sağlıklı kilonuzu korumanıza yardımcı olabileceğini göstermektedir. Avrupa Gıda Güvenliği Otoritesine (EFSA) göre, buğday ruşeym yağının kolesterol seviyelerini kontrol etmeye yardımcı olabileceğini gösteren yeterli kanıt var. Kolesterol ile benzer molekül yapısındaki içerdiği fitoseller, bağırsaklarından kolesterol alımını azaltarak, kandaki kolesterol seviyesini dengelemeye yardımcı olur [11].
Polikozanol içeriği sayesinde zindelik verir. Halsizlik, yorgunluk ya da yoğun bir iş temposu ile çalışma durumunda Buğday Ruşeym Yağı tüketmek enerji seviyenizin yükselmesine yardımcı olur [12].
UYARILAR
AKADEMİK ARAŞTIRMALAR
[1] Ke‐Xue Zhu, Hui‐Ming Zhou, Hai‐Feng Qian (2006). Proteins Extracted from Defatted Wheat Germ: Nutritional and Structural Properties. Cereal Chemistry, 83, 69-75.
[2] Nurhan T. Dunford; Gourmet and Health Prompting Speciality Oils AOCS Monograf Series On Oil Seeds Chapter 13 s. 359-376
[3] Attia, R.S. & Abou-Gharbia H.A. (2011). Evaluation and Stabilization of Wheat Germ and Its Oil Characteristics. Alex. J. Fd. Sci. & Technol. Vol. 8, No. 2, pp. 31-39, 2011.
[4] Mahmoud A.A., Mohdaly A.A.A, Elneairy N.A.A (2015). Wheat Germ: An Overview on Nutritional Value, Antioxidant Potential and Antibacterial Characteristics. Food and Nutrition Sciences, 2015, 6, 265-277.
[5] Ghafoor K., Özcan M.M., Juhaımı F.A., Babıker E.E., Sarker Z.I., Ahmed I.A.M., Ahmed M.A. (2016). Nutritional Composition, Extraction and Utilization of Wheat Germ Oil: A Review. European Journal of Lipid Science and Technology, doi:10.1002/ejlt.201600160.
[6] Ramadan M.F., Showky H.E.S, Sulieman A.R.M. (2008). Comparison between the effect of γγ-irradiation and roasting on the profileand antioxidant activity of wheat germ lipids. Grasas Y. Aceites, 59 ,Abril - Junio 166-173, 2008.
[7] Rattanawiwatpong P., Wanitphakdeedecha R., Bumrungpert A., Maiprasert M. (2020). Anti-aging and brightening effects of a topical treatment containing vitamin C, vitamin E, and raspberry leaf cell culture extract: A split-face, randomized controlled trial. J Cosmet Dermatol. 2020;19:671–676.
[8] Ryu, H.S.; Jeong, J.; Lee, C.M.; Lee, K.S.; Lee, J.-N.; Park, S.-M.; Lee, Y.-M. Activation of Hair Cell Growth Factors by Linoleic Acid in Malva verticillata Seed. Molecules 2021, 26, 2117.
[9] V. Hajhashemi, P. Rajabi, M. Mardani (2019). Beneficial effects of pumpkin seed oil as a topical hair growth promoting agent in a mice model. AJP, Vol. 9, No. 6, Nov-Dec 2019.
[10] Jeong H-Y, Choi Y-S, Lee J-K, Lee B-J, Kim W-K, Kang H. Anti-inflammatory activity of citric acid-treated wheat germ extract in lipopolysaccharide-stimulated macrophages. Nutrients 9: 730 (2017)
[11] Mohamed, D.; Ismael, A. and Ibrahim, A. (2005): Studying the antiinflammatory and biochemical effects of wheat germ oil. Dtsch. Lebensm. Rundsch., 101(2): 66.
[12] Irmak S., Dunford N.T. (2005). Policosanol contents and compositions of wheat varieties. J Agric Food Chem. 2005 Jul 13;53(14):5583-6