x
Bebek ve Çocuklarda Uçucu Yağların Kullanımı ve Aromaterapi Uygulamaları
02.10.2023

Bebek ve Çocuklarda Uçucu Yağların Kullanımı ve Aromaterapi Uygulamaları

Burcu Ete - NAHA 2. Seviye Aromaerapist

 

ÖZET

 

Uçucu yağların faydasını kişisel olarak deneyimleyen pek çok anne baba onları çocukları için de kullanmak istemekte ve bunun güvenli olup olmadığını merak etmektedir.

Güvenlik uyarılarına dikkat edildiğinde, doğru uçucu yağ, doğru miktarda ve doğru yöntemle uygulandığında, çocuklar üzerinde de pek çok sağlık faydası bulunmaktadır.

İçerdiği etken maddelerden dolayı, bebek ve küçük çocuklarda kullanılmaması gereken, 2 yaş altında dermal olarak kullanılmaması gereken, 5 yaş altında yüze veya yakınına uygulanmaması gereken uçucu yağlar bulunmaktadır. Bunların bebek ve küçük çocuklarda kullanımına dikkat edilmelidir.

Başta 1.8-sineol, mentol, kafur, benzil alkol, metil salisilat olmak üzere anne babaların kullanacakları uçucu yağlarda dikkat etmesi gereken etken maddeler bulunmaktadır.

Bebek ve çocuklarda güvenle kullanılabilecek uçucu yağların başında tıbbi lavanta (Lavandula angustifolia) ve tıbbi papatya (Matricaria recutita L.) uçucu yağları gelmektedir.

Daha çok uçucu yağın bebek ve çocuklar üzerindeki pozitif etkilerinin araştırılması ile aromaterapi alanı daha da gelişecek ve dünya üzerinde daha yaygın hale gelecektir.

 

GİRİŞ

 

Uçucu yağların faydasını kişisel olarak deneyimleyen pek çok anne baba onları yaşam tarzının bir parçası haline getirir. Ve bu gerçekleştikten sonraki adım da uçucu yağları çocukları için kullanmaktır. Dolayısıyla pek çok anne baba, uçucu yağların çocukları için de güvenli olup olmadığını merak eder.

 

Uçucu yağlar çocukların yaşına ve hassasiyetlerine göre belirli yönergelerle kullanılabilir. Ancak hangi yağların güvenli olduğu, hangi dozlarda kullanılması gerektiği ve hangi yöntemlerle uygulanabileceği, yapılması ve yapılmaması gerekenler çok iyi bilinmediği için genellikle anne babalar çocuklarında kullanımdan kaçınmaktadırlar.

 

Geçmişte yaşanan çocuk rahatsızlanmaları veya çocuk ölümleri, anne babalardaki dikkat / bilinç eksikliğinden kaynaklanmaktadır. Çocuklar ortada bir uçucu yağ şişesi gördüklerinde meraktan içebilirler, yada eline yüzüne sürebilirler (Day & Ozanne-Smith 1997). Ya da yeterince bilgi sahibi olmayan anne babalar hatta doktorlar, çocuklara yanlış uçucu yağ, yanlış miktar veya yanlış yöntem uygulayabilirler. Örneğin birçok OTC ürünü %1-10 oranında kafur içerir (Kauffman ve diğerleri 1994). Bazı bitkisel yağlarda da bulunan kafur maddesi küçük çocuklar üzerinde olumsuz etkiler gösterebilir. (Tisserand & Young, 2014, Essential Oil Safety,  p.26-27)

 

Su gibi bir madde bile fazla ya da yanlış kullanıldığında vücuda zarar verebilir. Uçucu yağlar da aynı şekildedir. Doğru ve güvenli kullanım konusunda anne babalar bilinçlenirse, uçucu yağları çocuklarında da güvenli ve etkili bir şekilde kullanabilirler.

 

Bu araştırma yazısı uçucu yağların bebekler ve çocuklar üzerinde güvenli ve etkili kullanımları için anne babalara bir kaynak olma amacı ile hazırlanmıştır.

1.UÇUCU YAĞLAR GÜVENLİK

Aromaterapi uygulamalarında cocuklar için risk bulunmaktadır. (Tisserand & Young, 2014, Essential Oil Safety,  p.27)

 

Çünkü:

  • Doğal merakları, materyalleri ağızlarına alarak incelemelerine yol açar.
  • Bir çocuk tarafından incelenmekte olan bir sıvı muhtemelen yudumlanmak yerine yutulur.
  • Yetişkinlerden daha küçük oldukları için çocuklar toksik maddelere karşı daha hassastır.
  • Çok küçük çocuklarda metabolizma yetişkinlere göre daha az etkilidir.

Uçucu yağlara verilen çoğu advers reaksiyonun ciddi bir sonucu yoktur, ancak küçük çocuklar herhangi bir miktarda yutarsa acilen tıbbi yardım alınmalıdır. Uçucu bir yağın yutulduğundan şüphelenilmesinden sonra, asemptomatik çocuklar normalde altı saat gözlenir ve su içilmesi teşvik edilir. Semptomatik çocukların hastaneye yatırılması gerekir (Riordan vd, 2002).

 

Yenidoğan cildi yetişkin cildinden çok daha incedir (Lund vd, 1999). Erken doğmuş bebeklerin cildi yetişkin cildine göre yaklaşık 2,5 kat daha geçirgendir. Epidermal bariyer özellikleri, yaşamın ilk 4 haftasında, yüzey pH'ında bir düşüş ve yüzey hidrasyonunda bir artış dahil olmak üzere bir dizi önemli değişikliğe uğrar (Visscher vd, 2000). Bu aşamalı adaptasyon süreçleri 12. haftaya kadar devam eder (Hoeger & Enzmann 2002). Bu nedenle, yenidoğan cildi üç aylık olana kadar olgunlaşmadığından uçucu yağlara karşı daha hassas ve daha geçirgendir. Yeni doğmuş bir bebek, daha düşük metabolik kapasite nedeniyle herhangi bir olumsuz etkiyle başa çıkmak için bir yetişkine göre daha az donanımlıdır.

Bütün bu nedenlerle belirli uçucu yağlar, bebek ve çocuklara yaşlarına uygun oranlarda seyreltilerek uygulanmalıdır. Yaşlara göre seyretlme oranları:

** Bu oranlar araştırmaya dayalı değildir ve mutlak kurallardan ziyade yardımcı öneriler olarak alınmalıdır. Kullanılan belirli yağlar ve kişinin sağlık durumu da önemli faktörlerdir.

 

Bebek banyolarında, uçucu yağlar dağılmadan su ile "karıştırıldığında" seyreltilmemiş uçucu yağ damlacıkları bazen hassas bölgelerde cilde yapışabileceğinden tahriş riski vardır. Bu nedenle, uçucu yağlar önce bir bitkisel yağ içinde dağıtılmalı veya bir emülsifiye edici ajan kullanılarak sulu bir ortama emülsifiye edilmelidir. Tam yağlı süt, uçucu yağların bu şekilde dağılmasına yardımcı olur. Uçucu yağlar daha önce suda çözünür bir ortamda dağıtılmadıkça, bebeklere uçucu yağların kullanıldığı banyoların verilmesi önerilmez (Tisserand & Young, 2014, Essential Oil Safety,  p.47 & 655).

 

Özetle bebek ve çocuk güvenliği için:

  • uçucu yağları yutmalarına izin verilmemelidir
  • banyo sularına seyreltilmemiş uçucu yağlar eklenmemelidir
  • uçucu yağlar erişemeyekleri yerlerde saklanmalıdır
  • mümkünse, bebek ve çocuklar düşünülerek dayanıklı kapaklı uçucu yağ şişeleri satın alınmalıdır
  • uçucu yağlar bir bebek ve/ya çocuğun yüzüne veya yakınına uygulanmamalıdır
  • uçucu yağlar veya bunları içeren müstahzarlar çocukların burnuna konmamalıdır
  • beş yaşındaki veya daha küçük çocuklar güçlü esansiyel yağ buharlarına maruz bırakılmamalıdır.

(Tisserand & Young, 2014, Essential Oil Safety,  p.651)

 

 

2. BEBEK VE ÇOCUKLARDA KULLANIMI RİSKLİ UÇUCU YAĞLAR:

2.1)  Bebek ve Küçük Çocuklarda Kullanılmaması Gereken Uçucu Yağlar:

 

Huş ağacı (tatlı) uçucu yağı (Betula lenta L.), %90.4 metil salisilat içeriğinden dolayı, çocuklar üzerinde kullanılmamalı ve çocuklara verilmemelidir. Reye sendromu gelişme riski nedeniyle çocuklarda salisilatlar kontrendikedir  (Tisserand & Young, 2014, Essential Oil Safety,  p.210). Metil salisilat zehirlenmesinin yaygın belirtileri şunlardır: merkezi sinir sistemi uyarımı; hızlı nefes alma; ateş; yüksek tansiyon; istemsiz kasılmalar; koma. Ölüm, bir bilinç kaybı döneminden sonra solunum yetmezliğinden kaynaklanır (Opdyke, 1978, s. 821–825). Metil salisilat, insanlarda zehirlenmeye neden olacak kadar transdermal olarak emilebilir (Heng, 1987).

 

Keklik üzümü uçucu yağı (Gaultheria fragrantissima)  da %96-99 metil salisilat içeriğinden dolayı bebek ve çocuklarda kontrendikedir. 

 

Yüksek estragol içeriği nedeniyle, fesleğen uçucu yağı  (Ocimum basilicum L.) müstahzarları bebekler ve küçük çocuklar tarafından veya uzun süre kullanılmamalıdır (Blumenthal ve diğerleri 1998).

 

Acı ve tatlı rezene uçucu yağı (Foeniculum vulgare Mill.) kullanımı, anetol ve estragol içerik nedeniyle, 5 yaşın altındaki çocuklarda kontrendikedir. Komisyon E Monografı, rezene yağının bebekler ve küçük çocuklar için kullanılmamasını tavsiye eder (Blumenthal vd, 1998).

 

Mersin (anason) uçucu yağı (Backhousia anisata Vickery) E-anetol ve estragol içeriğinden dolayı 5 yaş altındaki çocuklarda kullanılmamalıdır (Tisserand & Young, 2014, Essential Oil Safety,  p.359).

 

Yarpuz uçucu yağı (Hedeoma pulegioides L.)alan ve hayatta kalan bir bebekte karaciğer fonksiyon bozukluğu, ölen bir bebekte ise karaciğer yetmezliği gözlenmiştir (Bakerink vd, 1996). B-Pulegone içeriğinden dolayı bebek ve küçük çocuklarda kullanılması önerilmez.

20. yy ın ilk yarısında, solucan otu uçucu yağının (Tanacetum vulgare L.) kazara yutulması veya kasıtlı olarak reçete edilmesi nedeniyle çocuklarda ölümcül zehirlenmelere dair raporlar bulunmaktadır (Tisserand & Young, 2014, Essential Oil Safety,  p.470-471).

 

1 aylık Faslı bir çocuğun yüzünde, boynunda ve kollarında atopik dermatit lekelerine bol miktarda katran ardıcı uçucu yağı (Juniperus oxycedrus L.) uygulandı. Otuz dakika sonra kasılmaya ve solunum sıkıntısı yaşamaya başladı. Zehirlenmenin diğer belirti ve semptomları arasında taşikardi, kaydedilemeyecek kadar düşük kan basıncı, akut pulmoner ödem, böbrek yetmezliği ve hepatotoksisite yer almaktadır. 11 günlük yoğun bakımdan sonra tamamen düzeldi (Achour vd, 2011).

Dört aylık bir bebek, seboreik dermatiti tedavi etmek için annesinin katran ardıcı yağına dayalı geleneksel bir ilacı rektal damlatma yoluyla tatbik etmesinin hemen ardından benzer bir semptom paterni yaşadı. 3 gün yoğun bakımda kaldıktan sonra sağlığına kavuştu (Rahmani vd, 2004).

 

Anason uçucu yağının (Pimpinella anisum L.) , ebeveynleri tarafından kolik tedavisi için 'birden fazla doz' verilen 12 günlük bir bebekte nöbetlere neden olduğu bildirilmiştir. Hastaneye yatırıldıktan sonra bebek hızla iyileşti ve başka nöbet geçirmedi (Tuckler vd, 2002). Anason yağının, nörotoksisiteden dolayı, 5 yaş altındaki çocuklarda kullanılması kontrendikedir (Tisserand & Young, 2014, Essential Oil Safety,  p.196).

 

Nane okaliptus uçucu yağı (Eucalyptus dives) potansiyel nörotoksisite nedeniyle çocuklarda kullanılmamalıdır (NAHA L2 Kitap I Botanik-Monograflar, p.95)

 

Bebek ve küçük çocuklarda, hamile ve emziren kadınlarda kaçınılması gereken uçucu yağlar (Tisserand & Young, 2014, Essential Oil Safety,  p.152-153) Ek-1 de verilmiştir.

2.2)  2 Yaş Altındaki Çocuklarda Kontrendike ve Dermal Olarak Kullanılmaması Gereken Uçucu Yağlar:

 

Limon fesleğen (Ocimum x citriodorum Vis.), Benzoin (Styrax benzoin Dryand), Çörekotu (Nigella sativa L.), Çin tarçını (Cinnamomum cassia Blume), Zambak zencefil (Hedychium coronarium Koenig), Limon Yaprağı (Citrus x limon L.), Limon Çimi (Cymbopogon flexuosus Nees ex Steud.), Massoia (Cryptocarya massoy (Oken) Kosterm), May Chang (Litsea cubeba (Lour.) Pers.), Melisa (Melissa officinalis L.), Mersin (bal) (Melaleuca teretifolia Endl.), Limon Mersini (Backhousia citriodora F. Muell.), Meşe Yosunu (Evernia prunastri L.), Opopanax (Commiphora guidottii Chiov.), Kekik (Origanum vulgare L.), Peru Balsam (Myroxylon balsamum (L.) Harms), Safran (Crocus sativus L.), Adaçayı (vahşi dağ) (Hemizygia petiolata Ashby), Geyik otu (Satureia hortensis L.), Sığla (Liquidambar orientalis Mill.), Çay yaprağı (Camellia sinensis L.) , Çay ağacı (limon kokulu) (Leptospermum petersonii F. M. Bailey), Ağaç yosunu (Pseudevernia furfuracea (L.) Zopf.), Sümbülteber (Polianthes tuberosa L.), Terebentin (Pinus ayacahuite Ehrenb.), Verbena (limon) (Aloysia triphylla L’He´rit.), Ylang ylang (Cananga odorata)uçucu yağları 2 yaş altındaki çocuklarda dermal olarak kullanılmamalıdır (Tisserand & Young, 2014, Essential Oil Safety,  p.205, 210, 217, 235, 296, 333-334 & 348 & 350& 360-361&368 & 376-377 & 390 & 412 & 416 & 424 & 432 & 440 & 446 & 456-457, 460 & 464 & 477).

 

Çördük otu uçucu yağı (Hyssopus officinalis L.) %31.2–42.7 pinokamfon içeriğinden dolayı 2 yaş altındaki çocuklarda kontrendikedir (Tisserand & Young, 2014, Essential Oil Safety,  p.308).

 

Karanfil yaprağı , karanfil sapı ve karanfil tomurcuğu uçucu yağları (Syzygium aromaticum L.) 2 yaş altındaki çocuklar tarafından dermal olarak kullanılmamalıdır (Tisserand & Young, 2014, Essential Oil Safety,  p.255-257). Hepsi çocuklarda olmak üzere karanfil tomurcuğu yağından ölümcül olmayan oral zehirlenmeye ilişkin üç rapor vardır (Lane vd, 1991) (Hartnoll vd, 1993) (Janes vd, 2005).

 

Sarımsak uçucu yağı (Allium sativum L.) 2 yaş altındaki çocuklar tarafından dermal olarak kullanılmamalıdır (Tisserand & Young, 2014, Essential Oil Safety,  p.291). Sarımsak uçucu yağı çocuklarda tahriş edici dermatite neden olmuştur (Mayerhofer 1934, aktaran De Smet vd, 1992).

 

Tıbbi nane uçucu yağının (Mentha x piperita L.) bebeklerde herhangi bir yoldan kullanımı kontrendikedir (Hidrosoller kullanılabilir). (NAHA Level 1 Temel Aromaterapist Eğitim Kitabı, p.72)

 

Sığla uçucu yağı (Liquidambar orientalis Mill.), 2 yaşın altındaki çocuklarda kullanılmamalıdır (NAHA L2 Kitap I Botanik-Monograflar, p.66)

 

2 yaş altındaki çocuklar tarafından dermal olarak kullanılmaması gereken ve kontrendike olan yağlar listesi Ek-2 de verilmiştir.

2.3)  5 Yaş Altındaki Çocuklarda Kullanımı Riskli Uçucu Yağlar:

 

2.3.1) 1.8-Sineol İçeren Uçucu Yağlar:

Cajuput uçucu yağı (Melaleuca cajuputi Powell) %41.1–70.8 oranında, Kakule uçucu yağı (Elettaria cardamomum L.) %26.5–44.6 oranında,  Kakule (siyah) uçucu yağı (Amomum subulatum Roxb.) %61.3 oranında, 1.8-sineol kemotipi Okaliptus uçucu yağı (Eucalyptus globulus Labill.) %65.4–83.9 oranında, Havlıcan uçucu yağı (Alpinia officinarum Hance) %49.6 oranında, Ho yaprağı uçucu yağı (Cinnamomum camphora L.) %50–63.7% oranında, Defne yaprağı uçucu yağı (Laurus nobilis L.) %38.1–43.5 oranında, Mercanköşk (İspanyol) uçucu yağı (Thymus mastichina L. ssp. mastichina ) %45.1–58.6 oranında,  Nioli uçucu yağı (Melaleuca quinquenervia Cav.) %55.0–65.0 oranında, Rambiazana uçucu yağı (Helichrysum gymnocephalum Humbert) %47.4 oranında,  Adaçayı (Yunan) uçucu yağı (Salvia fruticosa Mill.) %59 oranında, Beyaz adaçayı uçucu yağı (Salvia apiana Jeps.) %68.4 oranında,  Çivili zencefil zambağı uçuzu yağı (Hedychium spicatum Sm.) %44.3 oranında, Saro uçucu yağı (Cinnamosma fragrans Baill.) %46.0–53.0 oranında, Biberiye uçucu yağının farklı kemotipleri (Rosmarinus officinalis L.) farklı oranlarda 1,8-sineol içeriğine sahiptir. 1,8-sineol içeriği yüksek uçucu yağlar, küçük çocuklarda CNS ve solunum problemlerine neden olabilir. Bu nedenle bebeklerin veya çocukların yüzüne veya yakınına uygulanmamalıdır (Tisserand & Young, 2014, Essential Oil Safety,  p.224, 232, 272, 290, 304, 323, 346, 364, 402, 409, 415, 416, 421). 1,8-sineolün yanlışlıkla buruna damlatıldığında küçük çocuklarda ciddi zehirlenmelere neden olduğu bildirilmiştir (Melis ve ark. 1989).

 

İki gün boyunca, 6 yaşındaki bir kıza, kaşıntılı ürtiker için okaliptüs yağı içeren bir ilaç tekrar tekrar topikal olarak uygulandı. Daha sonra uykulu hale geldi, midesi bulandı, kustu ve sonunda bilincini kaybetti. Cildi suyla silindikten sonra durumu hızla düzeldi (Darben vd, 1998). Tisserand Institute son çalışmasına göre 3 yaşın altında Okaliptus kemotipleri havaya yayılabilir ya da %0.5 seyreltme ile topikal olarak uygulanabilir; 3-6 yaş çocuklarda havaya yayılabilir ya da %1 seyreltme ile topikal olarak uygulanabilir. (https://tisserandinstitute.org/learn-more/kids-inhalation-safety/)

 

2.3.2) Mentol İçeren Uçucu Yağlar: 

Mısır nanesi uçucu yağı (Mentha arvensis L.) bebeklerin veya çocukların yüzüne veya yakınına uygulanmamalıdır. (Tisserand & Young, 2014, Essential Oil Safety,  p.261). Mısır nanesi uçucu yağı %28.8–34.7 oranında mentol içermektedir.

 

Tıbbi nane uçucu yağı (Mentha x piperita L.) %19.0–54.2 oranında mentol içerir. Bebeklerin veya çocukların yüzüne veya yakınına uygulanmamalıdır. (Tisserand & Young, 2014, Essential Oil Safety,  p.387). Yenidoğan toksisitesi: Mentol, glikoz-6-fosfat dehidrogenaz (G6PD) enzim eksikliği olan bebeklerde yenidoğan sarılığına neden olmuştur. Genellikle mentol, G6PD'yi içeren metabolik bir yolla detoksifiye edilir. Bu enzim eksikliği olan bebeklere göbek bağı için mentol içeren bir pansuman verildiğinde vücutlarında mentol birikmiştir (Olowe & Ransome-Kuti, 1980).

Mentol içeren nazal müstahzarlar, buruna damlatıldıktan sonra bebeklerde ve küçük çocuklarda apneye ve kas koordinasyonsuzluğuna neden olabilir (Melis vd, 1989; Reynolds, 1993).

Nane yağı, düşük riskli bir cilt alerjenidir ve cilt reaktivitesi için herhangi bir kullanım kısıtlamasına gerek yoktur. Ancak küçük çocukların burunlarına nane yağı damlatılırsa nörotoksisiteye yol açabilir. (Tisserand & Young, 2014, Essential Oil Safety,  p.389).

Tisserand Institute son çalışmasına göre 3 yaşın altında Tıbbi Nane uçucu yağı kesinlikle kullanılmamalı; 3-6 yaş çocuklarda havaya yayılabilir ya da %0.5 seyreltme ile topikal olarak uygulanabilir. (https://tisserandinstitute.org/learn-more/kids-inhalation-safety/)

 

5 yaş altındaki çocukların yüzüne veya yakınına uygulanmaması gereken uçucu yağlar listesi Ek-3 te verilmiştir.

3. BEBEK VE ÇOCUKLARDA VÜCUT SİSTEMLERİ AÇISINDAN RİKLİ UÇUCU YAĞLAR:

 

2.1) Cilt:

 

Uçucu yağlar genellikle cilde uygulanır bu nedenle olumsuz cilt reaksiyonları birincil öneme sahiptir. Bir cilt reaksiyonunun şiddeti, maruz kalınan anatomik bölge, maruz kalan derinin toplam alanı, maruz kalma sıklığı ve süresi, uygulanan madde, toplam miktarı ve konsantrasyonu, kullanılan araç, oklüzyon kullanılıp kullanılmaması, iltihaplı veya hastalıklı cilt varlığı gibi faktörlere göre değişir. (Tisserand & Young, 2014, Essential Oil Safety,  p.69 & 71)

 

Üç aya kadar olan çocuklar, ciltlerinin olgunlaşmamış olması ve bariyer işlevi nedeniyle teorik olarak daha büyük cilt hassasiyeti riski altındadır. Bununla birlikte, temas alerjileri, muhtemelen alerjenlere maruz kalmama nedeniyle, aslında küçük çocuklarda nadirdir. Bu, bebeklerin koku maddeleri veya uçucu yağlarla temasının risksiz olduğu anlamına gelmez; aslında yoğun maruz kalma, bir çocuğu daha sonraki yaşamında cilt alerjisi sorunlarına yatkın hale getirebilir. Türkiye'de kontakt dermatitli çocuklarla yapılan bir araştırmada, 2-8 yaş arası 84 çocukta (%1,2) koku maddelerine karşı 1 reaksiyon ve 9-16 yaş arası 89 çocukta (%4,5) 4 reaksiyon görülmüştür (Önder & Adisen, 2008).

 

Atopik dermatit kronik bir cilt rahatsızlığıdır. Oluşumu muhtemelen hem genetik hem de çevresel faktörlerle ilişkilidir. Atopik olan çocuklar veya yetişkinler, esansiyel yağlara karşı cilt hassasiyeti ve inhale alerji/astım için biraz daha fazla risk altındadır. Atopik çocuklarda aromaterapi masajı için maksimum %1 oranında uçucu yağ önerilir (Tisserand & Young, 2014, Essential Oil Safety,  p.655).

 

3.2) Solunum Sistemi:

1.8-sineol solunması bebekler ve küçük çocuklarda ciddi solunum sıkıntısına neden olabilir. (Kovar vd, 1987; Stimpfl vd, 1995) (Wyllie vd, 1994) (Melis vd, 1989). Ayrıca tahriş olmuş mukoza zarları, hızlı kalp atış hızı, zor nefes alma, mide bulantısı, kusma, baş dönmesi, kas zayıflığı, uyuşukluk ve koma gibi ciddi semptomlar da gözlenebilir. 1,8-sineol içeren herhangi bir yağın bebeklerin veya çocukların yüzüne uygulanmaması veya başka şekilde solunmaması önerilir. (Tisserand & Young, 2014, Essential Oil Safety,  p.109)

 

Burunlarına mentol içeren çözeltiler damlatılan yaşları 1 ay ile 3 yıl 9 ay arasında değişmekte olan çocuklarda (4 vaka) ölümcül olmayan ancak ciddi toksisite raporları vardır (Melis vd, 1989; Decocq vd, 1996; Wyllie & Alexander, 1994). Zehirlenmenin etkileri arasında tahriş olmuş mukoza zarları, taşikardi, nefes darlığı, mide bulantısı, kusma, baş dönmesi, kas zayıflığı, uyuşukluk ve koma yer alır (Melis vd, 1989; Reynolds 1993). 44 prematüre yeni doğan bebek tarafından mentol buharları solunduğunda, ya solunumun geçici olarak durması ya da solunum hızında bir düşüş olmuştur (Javorka vd, 1980).  Ayrıca mentolün, G6PD (glikoz-6-fosfat dehidrogenaz) enzim eksikliği olan bebeklerde şiddetli yenidoğan sarılığını tetiklediği gösterilmiştir (Olowe & Ransome-Kuti, 1980). Kalp fibrilasyonu vakalarında muhtemelen mentol açısından zengin uçucu yağlardan kaçınılmalı ve mentol soluyan bebekler konusunda çok dikkatli olunmalıdır (Tisserand & Young, 2014, Essential Oil Safety,  p.593). Özetle mentol içeren sıvıların buruna damlatılması ve/ya solunması küçük çocuklarda tehlikelidir.

 

Reynolds'a (1993) göre kafurlu yağlar veya merhemler bebeklerin burun deliklerinin içine veya yakınına konmamalıdır, çünkü bu solunum durmasına neden olabilir. Çocuklarda 700-1.000 mg kafur alımının ölümcül olduğu kanıtlanmıştır ve bebeklerde 70 mg/kg kafur ölümcül olabilir (Tisserand & Young, 2014, Essential Oil Safety,  p.514)

 

Doğrudan inhalasyon, uçucu yağların ellerden, bir pamuk topunun, bir nazal inhalatörün, bir kase sıcak su veya benzerinin solunmasını içerir. 5 yaş ve altındaki çocuklar için doğrudan solumaktan kaçınılmalıdır. Dolaylı veya ortam soluması küçük çocuklar için güvenlidir ve uçucu yağları havaya buharlaştıran her türlü yöntemi içerir (Tisserand & Young, 2014, Essential Oil Safety,  p.658).

 

3.3) Üriner Sistem:

Metil salisilat içeren uçucu yağlar çocuklarda ve bebeklerde kullanılmamalıdır. Ölümcül bir zehirlenme olayında 17 aylık bir çocuğa yanlışlıkla 4 mL metil salisilat verildi. Otopside tübüllerin bir miktar dejenerasyonu ile birlikte böbrekler şişmiş ve oldukça sıkışmıştı (Hughes RF, 1932).

 

Başka bir örnekte 1 çay kaşığı keklik üzümü uçucu yağının (Gaultheria fragrantissima) 22 aylık bir çocukta ölümcül olduğu kanıtlandı ve otopside kalp, karaciğer ve böbreklerde anormallikler görüldü (Eimas, 1938; Kloss & Boeckman, 1967)

 

 3.4) Sinir Sistemi:

15 aylık bir çocuk, kardeşinin döktüğü kafur içeren bir yağın içinden emekleyerek geçerken kas koordinasyonunda kayıp yaşadı ve nöbetler geçirdi. Tamamen iyileşti. Bu durum, saraya yakın bir hastada kafur duyarlılığını temsil ediyor olabilir (Skoglund vd, 1977).

9 aylık bir çocuk, göğüs yanıklarına 15 gr kafur içeren pansuman uygulandıktan sonraki 24 saat içinde üç kez nöbet geçirdi. Kandaki kafur seviyesi nöbet anında 2.6 mg/L idi. Kafurun çoğuk tarafından deri yoluyla emildiği varsayılmaktadır (Joly vd, 1980).

Kafur bebek ve küçük çocuklarda sinir sitemi rahatsızlıkları açısından bir risk oluşturur (Tisserand & Young, 2014, Essential Oil Safety,  p.135).

Kafur içeriği yüksek olan uçucu yağlar: Fesleğen (Madagascan), kafur türleri, sedir ağacı (Orford Limanı), kişniş tohumu, çemen otu, koyun gözü, yüksük otu, havlıcan, ho yaprağı, lanyana, melez lavanta, İspanyol lavantası, mango zencefil, mercanköşk (İspanyol), pelin otu, biberiye (ct 1.8 sineol hariç),  tıbbi adaçayı, İspanyol adaçayı, kara ladin, kızıl ladin, mavi solucan otu, peygamber süpürgesi, civanperçemi, beyaz zerdeçal.

 

Araştırmalarda, çok büyük miktarlarda (45 mL'ye kadar) okaliptüs uçucu yağı (Eucalyptus globulus Labill.) alındığında çok sayıda ölüm meydana geldiği gözlendi. Buna rağmen, 192 vakanın sadece dördünde nöbet bildirilmiştir (şüpheli Witthauer vakası hariç). Dördü de 5 yaşından küçük çocuklardı ve iki vakada büyük miktarlarda (10-15 mL ve 30 mL) yutuldu. Bu nedenle, okaliptüs yağına yoğun bir şekilde maruz kaldıktan sonra küçük çocukların %2'sinde nöbet oluşabileceği sonucuna varılabilir. Okaliptüs yağının küçük çocuklarda CNS (merkezi sinir sistemi) sorunlarına neden olabileceği doğrulanmaktadır. (Tisserand & Young, 2014, Essential Oil Safety,  p.136).

 

Tümü 5 yaş ve altındaki çocuklarda olmak üzere 16 terebentin uçucu yağı (Pinus ayacahuite Ehrenb.) alımı vakasında 13 ve 14 aylık 2 bebekte istemsiz kasılmalar gözlendi (Craig, 1953).

 

Okaliptüs ve terebentin yağları, soluma veya ağızdan alma yoluyla önemli ölçüde maruz kaldıktan sonra çocukların küçük bir kısmında nöbetlere neden olmuştur. Bunlar, doz-yanıt ilişkisi olmayan kendine özgü reaksiyonlar olabilir. Ancak yine de 5 yaş altı çocuklarda kullanımından kaçınılmalıdır.

 

İstemsiz kasılmalar, keklik üzümü uçucu yağı veya metil salisilat zehirlenmesinin sık görülen bir sonucudur ve çok hızlı nefes almaya ve kalp atışına neden olan genel bir CNS uyarılması vardır (Adams vd, 1957).

 

Anason uçucu yağının (Pimpinella anisum L.), ebeveynleri tarafından kolik tedavisi için 'birden fazla doz' verilen 12 günlük bir bebekte nöbetlere neden olduğu bildirilmiştir. Hastaneye yatırıldıktan sonra bebek hızla iyileşti ve başka nöbet geçirmedi (Tuckler vd, 2002). Anason yağının, nörotoksisiteden dolayı, 5 yaş altındaki çocuklarda kullanılması kontrendikedir (Tisserand & Young, 2014, Essential Oil Safety,  p.196).

 

Yıldız anason çayının yutulmasından kaynaklanan, çoğu bebeklerde olmak üzere bir dizi nörotoksisite vakası vardır. Bununla birlikte, toksisite, uçucu yağda bulunmayan seskiterpen laktonlardan kaynaklanır ve Illicium verum'un diğer, daha nörotoksik türlerle kontaminasyonundan da kaynaklanabilir (Tisserand & Young, 2014, Essential Oil Safety,  p.146). Yıldız anason yağının, nörotoksisiteden dolayı, 5 yaş altındaki çocuklarda kullanılması kontrendikedir (Tisserand & Young, 2014, Essential Oil Safety,  p.197).

 

Burkhard ve diğerleri (1999), istemsiz kasılamalara esansiyel yağları ve sorumlu bileşenleri özetlerken, 11 esansiyel yağı 'güçlü sarsıcı' olarak listeler. Bunlardan altı tanesi (çördük otu (Hyssopus officinalis L.), biberiye (Rosmarinus officinalis L.), adaçayı (Salvia officinalis L.), solucan otu (Tanacetum vulgare L.), mazı (Thuja occidentalis L.) ve pelin otu (Artemisia absinthium L.) kafur, pinokamfon ve/veya tüjon içerir ve bu nedenle bir miktar risk taşıyabilir. Yarpuz uçucu yağı (Hedeoma pulegioides L.), keklik üzümü uçucu yağı (Gaultheria fragrantissima)gibi (Burkard ve diğerleri tarafından bahsedilmemiştir) aşırı dozda alındığında bir risktir. Bununla birlikte, Burkhard ve diğerleri, doza veya uygulama şekline atıfta bulunmamakta ve örneğin çördük otu veya biberiye yağlarının kemotiplerini dikkate almamaktadır.

 

19 aylık bir çocuğun çok miktarda kedi nanesi uçucu yağı (Nepeta cataria L.) tükettikten sonra uzun süreli CNS depresyonu yaşadığına dair bir rapor vardır (Osterhoudt vd, 1997). Kedi nanesinin CNS etkilerinden esas olarak sorumlu olan bileşenin, nepetalaktonun bir metaboliti olan nepetalik asit olduğu düşünülmektedir (Massoco vd, 1995).

4. BEBEK VE ÇOCUKLARIN RAHATSIZLIKLARINA  AROMATERAPİ ÇÖZÜMLERİ VE  KULLANABİLECEKLERİ UÇUCU YAĞLAR

 

4.1) Duygudurum (Duygusal rahatsızlık, ağlama, endişe ve güvensizlik...)

Portakal uçucu yağı ile yapılan aromaterapinin diş tedavisi sırasında çocukların kaygısı üzerindeki etkisini araştırmak amacıyla 2011 yılında İsfahan Dişhekimliği Okulu'nun pediatri bölümüne devam eden hastalar arasında, dahil etme kriterlerine göre 6-9 yaş arası otuz çocuk (10 erkek, 20 kız) çapraz müdahale çalışmasına katıldı. Profilaksi ve fissür örtücü tedavisi bir seansta portakal uçucu yağı (Citrus sinensis L.) inhalasyonu altında (müdahale), diğer seansta aromasız (kontrol) yapıldı. Her ziyarette tedavi öncesi ve sonrası tükürük kortizol ve nabız kullanılarak çocukların kaygı düzeyi ölçüldü. Portakal uçucu yağı ile aromaterapi kullanımının, çocuğun kaygı durumundan dolayı tükürük kortizolü ve nabız hızını azaltabileceği gözlendi (Jafarzadeh vd, 2013).

 

Rumi papatya uçucu yağı(Chamaemelum nobile L.), çocuklarda öfke nöbetlerini ve hiperaktiviteyi azaltmaya yardımcı olur (NAHA Level 1 Temel Aromaterapist Eğitim Kitabı, p.80-81).

 

Mandalina uçucu yağı (Citrus reticulata B.) çocuklarda sınırlı iletişim becerilerini geliştirmeye ve hiperaktiviteyi azaltmaya yardımcı olur (NAHA Level 1 Temel Aromaterapist Eğitim Kitabı, p.116).

 

4.2) Uykusuzluk:

Belirtilmemiş miktarda lavanta uçucu yağı (Lavandula angustifolia) eklenmiş bir banyo, 1-18 haftalık bebeklerin sonraki derin uykularında geçirdikleri süreyi önemli ölçüde artırdı (Tisserand & Young, 2014, Essential Oil Safety,  p.143).

 

Gül uçucu yağı (Rosa damascena) ile aromaterapinin çocuklarda uyku kalitesine etkisini anlamak için yapılan araştırmada, uyku bozukluğu olan 30 çocukta deneysel bir öncesi ve sonrası çalışması yapıldı. Çocuklar 2 hafta boyunca her akşam uyku öncesi 20 dakika boyunca bir pamuğa 5 damla damlatılan gül uçucu yağını soludular. Araştırma sonuçları çocuklarda uykuya direnç, sabah uyanma güçlüğü, kabus görme ve gece uyanma güçlüğünün azaldığını (p<0.05) gösterdi (Keyhanmehr A.S. vd, 2017).

 

4.3) Soğuk Algınlığı (öksürük, spazm, balgam, nezle, alerji):

Yaşları 5 ila 15 arasında değişen 84 çocuğu içeren prospektif, randomize açık bir çalışmada, alt solunum yolu hastalıklarıyla ilişkili hırıltı tedavisinde çörekotu uçucu yağının (Nigella sativa L.) etkisi araştırıldı. Kontrol grubu (n = 41) bronkodilatörlerle uygulandı ve test grubu (n = 43) 14 gün boyunca iki porsiyona (her 12 saatte bir) bölünmüş 0.1 mL/kg vücut ağırlığı/gün dozunda oral olarak çörekotu uçucu yağı aldı. Hastalar 0. günde (tedavi öncesi), tedavinin 3., 7., 10. ve 14. günlerinde pulmoner indeks (PI) ve tepe ekspiratuar akım hızı (PEFR) parametreleri ölçülerek muayene edildi. Bulgulara göre çörekotu uçucu yağı, 14 gün boyunca kontrol grubuna kıyasla PI'yi önemli ölçüde azalttı, hırıltılı solunumun tedavisinde yararlı rolü kanıtlandı (Horváth, 2015).

 

Üst solunum yolu hastalıklarında 2 yaş üstü çocuklar için kullanılabilecek uçucu yağlar: Rosalina (Melaleuca ericifolia Smith), kara ladin (Picea mariana (Mill.) Britton), monarda (Monarda fistulosa L.), günlük (Liquidambar orientalis Mill.), okaliptus radiata (Eucalyptus radiata) (burnun hemen altı veya yüz ile temas ettirilmemelidir) ve çam (Pinus sylvestris L.) (özellikle fazla mukus oluştuğunda) (NAHA L2 Kitap II Anatomi-Fizyoloji-Kimya, p.164).

 

4.4) Cilt ve Saç Problemleri (Bebek bezi isiliği, egzama, konak):

Avustralya’da yapılan çalışmada üç topikal pedikülisitin (bitleri öldüren) etkinlik ve güvenliği karşılaştırıldı. Çay ağacı uçucu yağı (Melaleuca alternifolia Cheel) ve lavanta uçucu yağı (Lavandula angustifolia) (TTO/LO) içeren bir pedikülisit; bir baş biti ürünü; ve piretrinler ve piperonil butoksit (P/PB) içeren bir ürün. Bu çalışma, canlı baş biti olan 123 deneğin randomize, değerlendirici-kör, karşılaştırmalı, paralel bir çalışmasıydı. İlk 2 ürün 0. gün, 7. gün ve 14. günde üç kez uygulandı. P/PB ürünü ise üreticinin talimatlarına göre iki kez uygulandı (0. gün ve 7. gün)). Son tedaviden bir gün sonra canlı bit olup olmadığı belirlendi. Çay ağacı yağı ve lavanta yağı içeren ürün (41/42; %97,6) ve baş biti ürünü (40/41, %97,6) etkinlik gösterdi. P/PB ürünü ise önemli ölçüde daha düşük etkinlik gösterdi  (10/40, %25.0; adj. p < 0.0001) (Barker & Altman, 2010).

 

Bir baş biti kovucu denemesinde, 103 ilkokul çocuğunun başına dört ay boyunca her gün %3.7 citronella uçucu yağı (Cymbopogon nardus L.) içeren bir formülasyon uygulandı. Bir çocuk hafif bir kaşıntı ve yanma hissi bildirmiştir. Diğer çocuklarda kayda değer iyileşme gözlenmiştir (Mumcuoğlu vd, 2004).

 

Guaiazulene bebek dermatitinin iyileşmesini destekler ((NAHA L2 Kitap I Botanik-Monograflar, p.287) Guaiazulene, saplı meşe ve ve atık kerestesinden damıtma yoluyla elde edilen yağmur ormanı mavisi uçucu yağında bulunuyor (https://en.wikipedia.org/wiki/Dysoxylum_fraserianum ).

 

4.5) Ağız Sağlığı:

Gargaranın okul çocuklarının ağız sağlığı üzerindeki etkisini değerlendirmek için 8-14 yaş arası okul çocuklarında çift kör, plasebo kontrollü prospektif girişimsel bir çalışma yürütülmüştür. Çalışma katılımcıları kullanılan gargaraya göre dört gruba ayrıldı: Grup 1 (aloe vera), Grup 2 (klorheksidin), Grup 3 (çay ağacı yağı) ve Grup 4 (plasebo). Çalışılan değişkenler, başlangıçta, gözetim altında ağız çalkalamadan önce, çalkalama ile 4 hafta sonra ve ağız çalkalamayı bıraktıktan 2 hafta sonra kaydedilen plak indeksi, dişeti indeksi ve tükürük Streptococcus mutans sayımlarını içermektedir. Toplam 89 erkek ve 63 kız dahil edildi. Sonuç olarak aloe vera ve çay ağacı uçucu yağı (Melaleuca alternifolia Cheel)gargaralarının kullanımı çocuklarda ağız boşluğundaki plak, diş eti iltihabı ve S. mutanları azaltabilir oladuğu gözlendi (Kamath vd, 2020).

 

Çocuklarda ağız bakımı için güvenli ve etkili ağız hijyeni yardımcıları bulmaya yönelik yapılan araştırmada %0.25lik limonçimi uçucu yağı (Cymbopogon flexuosus Nees ex Steud.) gargarasının 9-12 yaş çocuklarda plan endeksi ve dişeti endeksini azaltmada etkili olduğunu gösterildi (Akula vd, 2021).

 

4.6) Sindirim Sistemi Problemleri (gaz, ishal):

 

İnfantil kolik semptomlarının iyileştirilmesinde tamamlayıcı bir yöntem olarak tıbbi papatya uçucu yağının (Matricaria recutita L.) topikal kullanımının etkinliğini değerlendirmek amacıyla randomize kontrollü çalışma, İran, Sabzevar'daki Sabzevar Tıp Bilimleri Üniversitesi'nde kolikli 74 bebek üzerinde gerçekleştirildi. Bebekler rastgele iki gruba ayrıldı. Müdahale grubuna 14 gün boyunca karın bölgesine günde üç kez topikal olarak papatya yağı uygulandı. Plasebo grubu da benzer şekilde parafin yağı aldı. Tüm bebeklere ebeveynleri tarafından günlük olarak veri toplama formu dolduruldu. Ağlama epizotlarının sayısı ve süresi ile uyku süresi başlangıçta ve müdahalenin 7. ve 14. günlerinde değerlendirildi. Sonuç olarak papatya yağının topikal tüketimi, infantil kolik semptomlarını iyileştirmek ve azaltmak için tamamlayıcı ve güvenli bir yol olarak kullanılabileceği bulundu (Salehipoor vd, 2019).

 

Gebelik yaşı 38-42 hafta arasında olan, normal gelişme ve büyüme gösteren, 2-6 haftalık 40 bebek üzerinde araştırma gerçekleştirildi. Bebeklerin tümü doğumda 2500 ile 4000 g arasındaydı ve tümü kolik belirtileri gösteriyordu. Tedavi grubundaki bebeklere anneleri tarafından tatlı badem yağında (Prunus amygdalis var. Dulcis) seyreltilmiş lavanta uçucu yağı (Lavandula angustifolia) ile karın masajı yapılırken, kontrol grubundaki bebeklere herhangi bir müdahale yapılmadı. Hem kontrol hem de tedavi grubundaki bebekler araştırmacılar tarafından haftada bir olmak üzere toplam beş kez izlendi. Masajın etkisi, bebeklerin her hafta ağladıkları sürenin uzunluğundaki değişiklikler açısından ölçüldü. Lavanta yağı kullanılarak yapılan aromaterapi masajının kolik semptomlarını azaltmada etkili olduğu görülmüştür (Çetinkaya & Başbakkal, 2012).

 

İnfantil kolikli bebeklerde gece ağlaması için çift kör randomize kontrollü bir çalışma yapıldı. Bu çalışma, infantil kolikli bebeklerde müdahaleden sonraki bir hafta içinde lavanta uçucu yağı inhalasyonunun gece ağlama süresi üzerindeki etkisini değerlendirmeyi amaçladı. Sonuçlar, lavanta yağının düşük konsantrasyonlarda solunmasının kolik semptomları azaltabileceğini ve annenin ruh halini iyileştirebileceğini gösterdi (Sahebkaram vd, 2022).

 

 

4.7) Ağrı:

Çift kör randomize kontrollü bir çalışmada, lavanta uçucu yağı (Lavandula angustifolia) ile aromaterapinin bebek aşı ağrısına etkisi gözlendi. Bu klinik araştırma iki gruptan oluşuyordu: 42 bebekli lavanta yağı grubu ve 57 bebekli plasebo grubu. Sonuçlar, düşük konsantrasyonda lavanta yağı inhalasyonunun, pentavalan aşı enjeksiyonu ile bebeklerde ağrıyı azaltabileceği ve yatıştırmayı iyileştirebileceği gözlendi (Vaziri vd, 2019).

 

Benzer şekilde bir randomize, kontrollü, prospektif klinik çalışmada, yaşları 6-12 arasında değişen 48 bademcik ameliyatı sonrası hasta rastgele iki gruba ayrıldı (her grupta 24 hasta). Bademcik ameliyatından sonra tüm hastalara ağrıyı azaltmak için gerektiği kadar 6 saatte bir asetaminofen (10-15 mg/kg/doz, PO) verildi. Vaka grubundaki hastalar ayrıca lavanta uçucu yağını (Lavandula angustifolia)  da soludular. Ameliyattan sonraki 3 gün boyunca her hasta için günlük asetaminofen kullanım sıklıkları ve ağrı nedeniyle gece uyanma ve ağrı şiddeti kaydedildi. Lavanta uçucu yağı kullanımı, ameliyat sonrası üç günün tamamında günlük asetaminofen kullanımında istatistiksel olarak anlamlı bir azalmayı  sağladı (Soltani vd, 2013).

 

4.8) Üriner Sistem:

Çocuklarda enürezis (alt ıslatma) tedavisinde Matricaria recutita L yağının topikal kullanımının etkinliğini değerlendirmek için çift kör, randomize, plasebo kontrollü bir çalışmada denekler 6 hafta boyunca topikal olarak tıbbi papatya yuçucu yağı (Matricaria recutita L.)veya plasebo almak üzere ayrıldı. Bu çalışmaya 53 erkek (%66,2) ve 27 kız (%33,8) katılmış olup, vaka grubunda 24 (%60) erkek ve 16 (%40) kız, kontrol grubunda 29 (%72,5) erkek ve 11 (%27,5) %) kız bulunuyordu. Olgu grubunun yaş ortalaması 9,52 ± 1,88 iken kontrol grubunda 9,90 ± 2,51 idi. Hastalar müdahaleden 8 hafta önce ve sonra enürezis sıklığı ve gözlenen herhangi bir yan etki açısından değerlendirildi. Bu çalışmanın bulguları, monosemptomatik nokturnal veya gündüz enürezisi olan çocuklarda papatya yağının topikal kullanımının noktüri sıklığını azaltabileceğini göstermiştir (Sharifi vd, 2017).

 

4.9) Endokrin Sistem:

Lavanta uçucu yağı (Lavandula angustifolia) ve çay ağacı uçucu yağı (Melaleuca alternifolia Cheel), son yıllarda kişisel bakım ve ev ürünlerinde popüler bileşenler haline geldi. Bu yağların pediatrik popülasyondaki güvenliğine ilişkin sorular gündeme gelmiş ve bu uçucu yağlar ile çocuklarda endokrin bozulma, özellikle de prepubertal jinekomasti arasında bir bağlantı olduğu öne sürülmüştür. Amerika Birleşik Devletleri'ndeki çocukların ebeveynleri arasında 2-15 yaş arası çocuklarda endokrin bozulma prevalansını belirlemek için kesitsel bir çalışma yapılmıştır. Sonuç olarak düzenli olarak lavanta veya çay ağacı esansiyel yağlarına maruz kalan çocuklar, maruz kalmayanlarla aynı endokrin bozukluk riskini yaşadılar. Bu da 2 ve büyük yaşlardaki çocuklarda lavanta ve çay ağacı yağlarının güvenli olduğunu göstermektedir (Hawkins vd, 2022).

5. UYGULAMA YÖNTEMLERİ:

 

Aromaterapi çocuklara şu yöntemlerle uygulanabilir:

Topikal: Madde 1 de belirtilen oranlarda masaj yoluyla. Önceden dağıtılan uçucu yağlar vücut ve ayak banyo suyunda kullanılabilir.

Soluma: 5 yaş ve altındaki çocuklar için doğrudan solumaktan kaçınılmalıdır. Dolaylı veya ortam soluması küçük çocuklar için güvenlidir.

Duş Buharı: Üst solunum yolu hastalıklarında duşa girmeden su istenen sıcaklığa geldiğinde duş teknesine 1-2 damla uçucu yağ damlatılır. Çocuk duşa girdiğinde etrafa yayılan buharı solur.

Gargara: Belirli oranda suya katılacak olan uçucu yağlarla gargara yapılabilir. (Oranlarla ilgili 1 akademik çalışma bulunmuştur. 9-12 yaşta 0.25% seyreltme yapılmıştır.)

6. SONUÇ VE DEĞERLENDİRME

 

Uçucu yağlar sağlıklı yaşam yolculuğunun anahtarıdır. Çocuklarımızda da ilaç yerine uçucu yağların sağlık faydasından yararlanmayı isteriz ve tercih ederiz. Ancak çocuklarda uçucu yağların sağlık faydası üzerine yapılan araştırma sayısı çok azdır. Üzerinde en çok çalışılan uçucu yağ Tıbbi Lavanta Uçucu Yağıdır (Lavandula angustifolia).

 

Bu alanda yapılacak olan daha çok akademik araştırma ve elde edilecek pozitif sonuçlarla daha çok hanede çocuklar için de uçucu yağların kullanılması sağlanacaktır. Bu aynı zamanda hiç uçucu yağ kullanılmayan evlerde de çocuklar için uçucu yağ satın alınmasını ve yayılarak tüm hane halkının kullanmasını sağlayacaktır. Aromaterapinin tüm dünyada yaygınlaştırılması için uçucu yağların çocuklar üzerindeki etkilerini araştıran çok daha fazla akademik araştırmanın yapılması önemlidir.

 

 

 

 

 

 

EK 1- Bebek ve küçük çocuklarda, hamile ve emziren kadınlarda kaçınılması gereken uçucu yağlar (Tisserand & Young, 2014, Essential Oil Safety,  p.152-153).

 

 

Ek 2 - 2 yaş altındaki çocuklar tarafından dermal olarak kullanılmaması gereken ve kontrendike olan yağlar

 

 

Ek 3-  5 yaş altındaki çocukların yüzüne veya yakınına uygulanmaması gereken uçucu yağlar

 

 

 

 

 

7. REFERANSLAR

Achour, S., Abourazzak, S., Mokhtari, A., et al., 2011. Juniper tar (cade oil) poisoning in a new born after a cutaneous application. BMJ Case Reports doi: 10.1136/bcr.07.2011.4427.

 

Adams, J.T., Bigler, J.A., Green, O.C., 1957. A case of methyl salicylate intoxication treated by exchange transfusion. J. Am. Med. Assoc. 165, 1563–1565.

 

Akula, S., Nagarathna, J., Srinath, K. 2021. Anti-Plaque and Anti-Gingivitis Efficacy of 0.25% Lemongrass Oil and 0.2% Chlorhexidine Mouthwash in Children. Front Dent. 2021 Sep 6;18:32.

 

Alsatari, E., S., AlSheyab, N., D'Sa et al. 2023. Effects of argan spinosa oil in the treatment of diaper dermatitis in infants and toddlers: A quasi-experimental study. J Taibah Univ Med Sci. 2023 May 22;18(6):1288-1298.

 

Anon, 1982. Neonatal deaths associated with the use of benzyl alcohol - United States. MMWR Morb. Mortal. Wkly. Rep. 31, 290–291.

 

Bakerink, J.A., Gospe, S.M., Dimand, R.J., et al., 1996. Multiple organ failure after ingestion of pennyroyal oil from herbal tea in two infants. Pediatrics 98, 944–947.

 

Barker, S. C., Altman, P.M. 2010. A randomised, assessor blind, parallel group comparative efficacy trial of three products for the treatment of head lice in children – melaleuca oil and lavender oil, pyrethrins and piperonyl butoxide, and a “suffocation” product. BMC Dermatol. 2010; 10: 6.

 

Benda, G.I., Hiller, J.L., Reynolds, J.W., 1986. Benzyl alcohol toxicity: impact on neurologic handicaps among surviving very low weight birth infants. Pediatrics 77, 507–512.

 

Blumenthal, M., Busse, W.R., Goldberg, A., et al., 1998. The complete German Commission E monographs: therapeutic guide to herbal medicines. American Botanical Council, Austin, Texas.

 

Burkhard, P.R., Burkhard, K., Haenggeli, C.A., et al., 1999. Plant-induced seizures: reappearance of an old problem. J. Neurol. 246, 667–670.

Cağlar S. et al. 2020. The Effect of Sunflower Seed and Almond Oil on Preterm Infant Skin: A Randomized Controlled Trial.  Advances in Skin & Wound Care 33(8):1-6

 

Çetinkaya, B., Başbakkal, Z. 2012. The effectiveness of aromatherapy massage using lavender oil as a treatment for infantile colic. Internationl Journal of Nursing Practice Volume18, Issue2, 164-169)

 

Craig, J.O., 1953. Poisoning by the volatile oils in childhood. Arch. Dis. Child. 28, 475–483.

 

Darben, T., Cominos, B., Lee, C.T., 1998. Topical eucalyptus oil poisoning. Australian Journal of Dermatology 39, 265–267.

 

Day, L.M., Ozanne-Smith, J., 1997. Eucalyptus oil poisoning among young children: mechanisms of access and the potential for prevention. Aust. N. Z. J. Public Health 21, 297–302.

 

De Smet, P.A.G.M., Keller, K., Ha¨nsel, R., Chandler, R.F. (Eds.), 1992. In: Adverse effects of herbal drugs, vol. 1. Springer-Verlag, Heidelberg.

 

Decocq, G., Dol, L., Leroy, D., et al., 1996. Lipid pneumonia after aerosol therapy with gomenol in a 4 month old child. Presse Me´d. 25, 994–995.

 

Eimas, A., 1938. Methyl salicylate poisoning in an infant. Report of a patient with partial necropsy. J. Pediatr. 13, 550–554.

 

Hartnoll, G., Moore, D., Douek, D., 1993. Near fatal ingestion of oil of cloves. Arch. Dis. Child. 69, 392–393.

 

Hawkins, J., , Hires, C.,  Dunne, E., Keenan, L. 2022. Prevalence of endocrine disorders among children exposed to Lavender Essential Oil and Tea Tree Essential Oils. Int J Pediatr Adolesc Med. 2022 Jun;9(2):117-124.

 

Heng, M.C., 1987. Local necrosis and interstitial nephritis due to topical methyl salicylate and menthol. Cutis 39, 442–444.

Hoeger, P.H., Enzmann, C.C., 2002. Skin physiology of the neonate and young infant: a prospective study of functional skin parameters during early infancy. Pediatr. Dermatol. 19, 256–262.

 

Horváth, G., Ács, K. 2015. Essential oils in the treatment of respiratory tract diseases highlighting their role in bacterial infections and their anti‐inflammatory action: a review. Flavour Fragr J. 2015 Sep; 30(5): 331–341.

 

Hughes, R.F., 1932. A case of methyl salicylate poisoning. Can. Med. Assoc. J. 27, 417–418.

 

Jafarzadeh, M., Arman, S., Pour, F. F. 2013. Effect of aromatherapy with orange essential oil on salivary cortisol and pulse rate in children during dental treatment: A randomized controlled clinical trial. Adv Biomed Res. 2013; 2: 10.

 

Janes, S.E., Price, C.S., Thomas, D., 2005. Essential oil poisoning: Nacetylcysteine for eugenol-induced hepatic failure and analysis of a national database. Eur. J. Pediatr. 164, 520–522.

 

Javorka, K., Tomori, Z., Zavarska, L., 1980. Protective and defensive airway reflexes in premature infants. Physiol. Bohemoslov. 29, 29–35.

 

Joly, C., Bouillie, C., Hummel, M., 1980. Acute toxicity from camphor administered in an infant. Ann. Pe´diatr. (Paris) 27, 395–396.

 

  1. Planta Med. 53, 315–318.

 

Kamath, N. P., Tandon, S., Nayak R. et al. 2020. The effect of aloe vera and tea tree oil mouthwashes on the oral health of school children. European Archives of Paediatric Dentistry volume 21, pages 61–66.

 

Kauffman, R.E., Banner, W., Berlin, C.M., 1994. Camphor revisited: focus on toxicity. Pediatrics 94, 127–128.

Keyhanmehr, A.S., Movahhed, M., Sahranavard, S. 2017. The Effect of Aromatherapy with Rosa damascena Essential Oil on Sleep Quality in Children. Research Journal of Pharmacognosy 5(1), 2018: 41-46.

 

Kloss, J.L., Boeckman, C.R., 1967. Methyl salicylate poisoning. Ohio State Med. J. 63, 1064–1065.

 

Lane, B.W., Ellenhorn, M.J., Hulbert, T.V., et al., 1991. Clove oil ingestion in an infant. Hum. Exp. Toxicol. 10, 291–294.

 

Lund, C., Kuller, J., Lane, A., et al., 1999. Neonatal skin care: the scientific basis for practice. J. Obstet. Gynecol. Neonatal Nurs. 28, 241–254.

 

Massoco, C.O., Silva, M.R., Gorniak, S.L., et al., 1995. Behavioural effects of acute and long-term administration of catnip (Nepeta cataria) in mice. Vet. Hum. Toxicol. 37, 530–533.

 

Melis, K., Bochner, A., Janssens, G., 1989. Accidental nasal eucalyptol and menthol instillation. Eur. J. Pediatr. 148, 786–788.

 

Mumcuoglu, K.Y., Magdassi, S., Miller, J., et al., 2004. Repellency of citronella for head lice: double-blind randomized trial of efficacy and safety. Isr. Med. Assoc. J. 6, 756–759.

 

Olowe, S.A., Ransome-Kuti, O., 1980. The risk of jaundice in glucose-6-phosphate dehydrogenase deficient babies exposed to menthol. Acta Paediatr. Scand. 69, 341–345.

 

Onder, M., Adisen, E., 2008. Patch test results in a Turkish paediatric population. Contact Dermatitis 58, 63–65.

 

Opdyke, D.L.J., 1978. Monographs on fragrance raw materials. Food Cosmet. Toxicol. 16 (Suppl).

Osterhoudt, K.C., Lee, S.K., Callahan, J.M., et al., 1997. Catnip and the alteration of human consciousness. Vet. Hum. Toxicol. 39, 373–375.

 

Rahmani, H., Leonhardt, S., Beladdale, D., et al., 2004. Severe acute lung oedema after rectal enema with cade oil. Journal of Clinical Toxicology 42, 487.

 

Reynolds, J.E.F. (Ed.), 1993. Martindale: The extra pharmacopoeia. The Pharmaceutical Press, London.

 

Riordan, M., Rylance,G., Berry, K., 2002. Poisoning in children 4: household products, plants, and mushrooms. Arch. Dis. Child. 87, 403–406.

 

Sahebkaram, Z., Bahram, R., Azima, S., Akbarzadeh, M. 2022. Efficacy of Aromatherapy for Night Crying in Infants with Infantile Colic: A Double-Blind Randomized Controlled Trial. Int J Prev Med. 2022 Dec 26;13:159.

 

Salehipoor H, Afzali B, Akrami R, Ghorat F, Niktabe Z, Sahebkar M. Effect of Topical Chamomile Oil (Matricaria chamomile L.) as a Supplementary Method on Colic Symptoms in Infants: A Randomized Placebo-controlled Clinical Trial. Iranian Journal of Neonatology. 2019 Mar: 10(1).

 

Sharifi, H., Minaie, M. B., Qasemzadeh, M. J., Ataei, N. et al.2017. Topical use of Matricaria recutita L (Chamomile) Oil in the Treatment of Monosymptomatic Enuresis in Children: A Double-Blind Randomized Controlled Trial. J Evid Based Complementary Altern Med. 2017 Jan;22(1):12-17.

 

Skoglund, R.R., Ware, L.L., Schanberger, J.E., 1977. Prolonged seizures due to contact and inhalation exposure to camphor: a case report. Clin. Pediatr. (Philadelphia) 16, 901–902.

 

Soltani, R., Soheilipour, S., Hajhashemi, V. et al. 2013. Evaluation of the effect of aromatherapy with lavender essential oil on post-tonsillectomy pain in pediatric patients: a randomized controlled trial. Int J Pediatr Otorhinolaryngol. 2013 Sep;77(9):1579-81.

Sreenan, C., Etches, P.C., Demianczuk, N., et al., 2001. Isolated mental developmental delay in very low birth weight infants: association with prolonged doxapram therapy for apnea. J. Pediatr. 139, 832–837.

 

Stimpfl, T., Nasel, B., Nasel, C., et al., 1995. Concentration of 1,8-cineole in human blood during prolonged inhalation. Chem. Senses 20, 349–350.

 

Tuckler, V., Peck, C., Nesbitt, C., et al., 2002. Seizure in an infant from aniseed oil toxicity. Clin. Toxicol. 40, 689.

 

Vaziri, F., Khosropoor, M., Hidari, M., et al. 2019. The Effect of Aromatherapy by Lavender Oil on Infant Vaccination Pain: a Double Blind Randomized Controlled Trial. J Caring Sci. 2019 Mar 1;8(1):17-21.

 

Visscher, M.O., Chatterjee, R., Munson, K.A., 2000. Changes in diapered and nondiapered infant skin over the first month of life. Pediatr. Dermatol. 17, 45–51.

 

Wyllie, J.P., Alexander, F.W., 1994. Nasal instillation of ‘Olbas Oil’ in an infant. Arch. Dis. Child. 70

Blog Son Eklenenler
Bebek ve Çocuklarda Uçucu Yağların Kullanımı ve Aromaterapi Uygulamaları
Bu araştırma yazısı uçucu yağların bebekler ve çocuklar üzerinde güvenli ve etkili kullanımları için anne babalara bir kaynak olma amacı ile hazırlanmıştır.
Uykuya Dalmanıza Yardımcı Olabilecek 20 İpucu
Tüm toplumlarda nüfusun önemli bir bölümü uyku sorunu yaşıyor. Bu durum olumsuz bilişsel ve fiziksel sonuçlar doğurabilir. Yeterli uyku, fiziksel ve zihinsel esenlik için hayati önem taşır.
Ruh Halinizi İyileştirmeye Yardımcı 4 Uçucu Yağ
Yoğun bir iş temposu ile uğraşmaktan, sağlığınızı ve evinizi yönetmeye kadar pek çok hayat zorluğu ile baş ediyor olabilirsiniz. Zor günlerde kendinizi stresli, odaklanamaz veya yorgun hissedebilirsiniz. Duygusal başka sorunlar yaşıyor olabilirsiniz.   Uçucu yağları bir difüzöre / buhurdana damlatarak, banyoda soluyarak, şişesinden veya damlattığınız pamuktan koklayarak, masaj yağına karıştırarak deneyimleyebilirsiniz. Uçucu yağları soluduğunuzda ya da vücudunuza topikal olarak uyguladığınızda, bu yağlar ruh halinizi dengelemeye yardımcı olur ve aromaterapötik faydalar sağlar.
Zihinsel Yorgunluk Nasıl Önlenir
Yoğun fiziksel aktiviteler ya da uzun süreli yoğun zihinsel aktiviteler sonrası kendinizi yorgun ve bitkin, hatta tükenmiş hissedebilirsiniz. Dinlenmeden yoğun bir aktiviteyi sürdürdüğünüzde, yani beyniniz çok fazla uyarı aldığında, zihinsel yorgunluk meydana gelebilir.  Kalıcı zihinsel yorgunluk, düşünme, problem çözme ve duygularınızı yönetme yeteneğinizi etkileyebilir. Sonunda, günlük yaşamınızda ve ilişkilerinizde zorluklara yol açabilir.
AĞIZ BAKIMI
Sosyalleşmenin arttığı yaz aylarında ağız bakımımız daha da önem kazanıyor. Ağız kokusu diğer kişilerle iletişim kurarken bizi engelleyebilir, diş ağrısı hayat kalitemizi olumsuz etkileyebilir. Ne mutlu ki bunların çaresi var.
SAÇ DÖKÜLMESİ İÇİN ŞİFA
Normal bir saç dökülmesi zayıflayan saçların dökülmesi ve saç köklerinden sağlıklı saçların uzaması ve aslında saçın yenilenmesidir.  Saç sağlığımız için olması gereken bir durumdur. Ancak bilimsel olarak dökülen saç teli miktarı günde 50-100 adetten fazla olduğunda, bu sağlıksız bir dökülmedir ve tedavi yöntemlerine başvurulmalıdır.
UYKUSUZLUK İÇİN ŞİFA
Günümüzün hızlı dünyasında, iyi bir gece uykusu bir tür lüks haline geldi. Öncelikler listemizde çocuklar, iş, ev işleri, sosyal zaman ve eğlencenin arkasında kaldı. Ancak, uyku bir lüks olmamalıdır. Fiziksel ve zihinsel sağlığınız için yiyecek ve su kadar önemlidir.
SİNÜZİT İÇİN ŞİFA
Sinüs kelimesi latince “sığ boşluk” anlamına gelir. Sinüsler yüz kemikleri ve kafatasının içine yerleşmiş boşluklardır. İçindeki solunum yolu hücreleri solunan havayı nemlendirmeyi ve ısıtmayı, mukus salgılamayı, yabancı partikülleri ve bakterileri tutmayı sağlar. Sinüslerdeki bu hücre tabakasının iltihaplanmasına ise sinüzit denir.
T-Soft E-Ticaret Sistemleriyle Hazırlanmıştır.