SAÇ DÖKÜLMESİ NEDİR?
Normal bir saç dökülmesi zayıflayan saçların dökülmesi ve saç köklerinden sağlıklı saçların uzaması ve aslında saçın yenilenmesidir. Saç sağlığımız için olması gereken bir durumdur. Ancak bilimsel olarak dökülen saç teli miktarı günde 50-100 adetten fazla olduğunda, bu sağlıksız bir dökülmedir ve tedavi yöntemlerine başvurulmalıdır. Her saç telinin ömrü yaklaşık 3 ila 5 yıl arasındadır. Saç köklerinin aktif büyüme, geçiş ve dinlenme döngüsü vardır. Sağlıksız saç dökülmesi, saçınızın büyüme döngüsü bozulduğunda meydana gelir.
Günümüzde yaşam koşullarından dolayı tüm dünyada saç dökülmesi artıyor. Saç dökülmesinin sağlığınız üzerinde doğrudan fiziksel etkileri olmasa da, duygusal etkisi sizin için önemli olabilir. Ancak merak etmeyin tedavi edilebilir.
SAÇ DÖKÜLMESİ NEDEN OLUŞUR?
Saç dökülmesi genellikle genetik kökenlidir. Ancak sinüzit, enfeksiyon, hormon dengesizlikleri, beslenme yetersizliklerinden kaynaklanan çeşitli hastalıklar, B12, magnezyum, çinko, D vitamini ve demir eksikliği gibi bazı vitamin ve minerallerin vücutta eksikliği de saç dökülmesine yol açabilir.
Erkek genetiği saç dökülmesine daha yatkındır. Erkeklerde genellikle ergenlik sonrası ortaya çıkar. Genetik faktörler, kanser, tiroid rahatsızlıkları, kullanılan ilaçlar, beslenme bozuklukları, yüksek androjen ve kemoterapi saç dökülmesini tetikleyebilir. Stres, alkol ve sigara kullanımı da saç dökülmesinin nedenleri arasındadır. Bazı araştırmalarda vücutta çok fazla A vitamini veya selenyum olmasının saç dökülmesine yol açabileceğini göstermiştir, ancak kesin bir sonuç için daha fazla araştırmaya ihtiyaç vardır.
Kadınlarda ise saç dökülmesi daha nadir gözlenir. 40-50 yaş döneminden önce gözlenmez. 3 aşaması vardır. İlk aşamada belirli bir bölgedeki saçlar incelmeye başlar, ikinci aşamada daha geniş bir bölgede saçlar incelir ve son aşamada ise saçlar kafa derisi görünecek kadar incelir. Doğum, emzirme dönemi, menopoz dönemi, stres, tiroit hormonu dengesizlikleri, doğum kontrol hapı kullanılması, saç bakımı sırasında yapılan işlemlerde saç derisinin aşırı ısınması ve kemoterapi saç dökülmesine yol açabilir. Zayıflamak için yapılan diyetler vücutta önemli vitamin ve mineral eksikliğine yol açabilir ve saç dökülmesini tetikleyebilir. Bu nedenle mutlaka uzman kontrolünde yapılmalıdır.
SAÇ DÖKÜLMESİNİ ÖNLEME
SAÇ DÖKÜLMESİ NASIL İYİLEŞİR?
Saç dökülmesinin tedavi yönteminin seçilebilmesi için önce tanı konmalı ve dökülmenin nedeni belirlenmelidir. Tanıya göre:
Doğal Bir Destek: Bitkisel Yağlar
Biberiye Uçucu Yağı: Biberiye yağı, testosteronun bir yan ürününün saç dökülmesinin nedeni olan saç köklerine saldırmasının önlenmesine ve androjenetik alopesi tedavisine destek olur [1]. Kafa derisinde oluşan kaşıntıyı azaltmaya yardımcı olur [2]. Kafa derisinde kan dolaşımını artırmaya bu sayede saç kalınlığını artırmaya ve saç büyümesine destek olur.
Yapılan bir araştırmada saç dökülmesi olan hastalar yedi ay boyunca her gün biberiye yağı karışımını saç derisine sürdüklerinde, %44'ü saç dökülmesinde iyileşme gösterdi [3] [4].
Lavanta Uçucu Yağı: Saç büyümesine ve saç sağlığına destek olur [5].
Sedir Ağacı Uçucu Yağı: Topikal olarak masaj yoluyla uygulandığında saç ve saç derisinin sağlıklı görünümünü destekler [6]. Ayrıca saç derisindeki yağ üreten bezleri dengeleyerek saç büyümesini desteklediği ve saç dökülmesini azalttığı düşünülmektedir.
Kekik Uçucu Yağı: Kafa derisindeki dolaşımı uyararak, saç dökülmesini önlemeye ve saç büyümesine destek olur [6].
Tatlı Badem Yağı: Saçta kullanılan tatlı badem yağı, saç dökülmesini yavaşlatmaya, saçın ve saç derisinin nemlenmesine, saç kuruluğunun azalmasına, yumuşamasına ve sağlıklı gelişimine yardımcı olur [7] [8].
Buğday Ruşeym Yağı: İçerdiği Linoliek asit (Omega 6) sayesinde saçın sağlıklı büyümesine destek olur [9].
Sakız Kabağı Tohumu Yağı: İçerdiği linoleik asit sayesinde saç büyümesini desteklediği yönde çalışmalar da mevcuttur [10] [11]. Özellikle erkeklerde saç büyümesi üzerinde olumlu etkiler göstermiştir [12].
Hindistan Cevizi Yağı: Bileşen yapısı sayesinde saç içerisine nüfus edebilir ve hem hasar görmemiş, hem de hasar görmüş saçlar için protein kaybını önemli ölçüde azaltmaya ve saçın güçlü ve sağlıklı kalmasına yardımcı olur [13].
Topikal Uygulama: 1 çorba kaşığı sabit yağa (tatlı badem, buğday ruşeym yağı..), 8 damla uçucu yağ ekleyip karıştırın. Saç köklerinize ve kafa derinize masaj yaparak uygulayın. 30 dakika bekleyip, saçınızı yıkayın. Haftada 2-3 kere uygulayabilirsiniz.
Doktorunuza Danışın
Saç dökülmenizin fazla olduğunu düşünüyorsanız, kümeler halinde saç dökülmesi yaşıyorsanız, kafa derinizde kel noktalar oluşmaya başlıyorsa, altta yatan nedeni ve tedavi yöntemlerini belirlemek için mutlaka doktorunuza danışınız.
Yapılan Akademik Araştırmalar:
[1] Murata K., Noguchi K., Kondo M., Onishi M., Watanabe N., Okamura K., Matsuda H. (2013). Promotion of hair growth by Rosmarinus officinalis leaf extract. Phytother Res. 2013 Feb;27(2):212-7.
[2] Panahi Y., Taghizadeh M., Marzony E.T., Sahebkar A. (2015). Rosemary oil vs minoxidil 2% for the treatment of androgenetic alopecia: a randomized comparative trial. Skinmed. Jan-Feb 2015;13(1):15-21.
[3] Harries M. Ji, Sun J., Paus R., King Jr L.E. (2010). Management of alopecia areata. BMJ. 2010 Jul 23;341:c3671.
[4]Hay I.C., Jamieson M., Ormerod A.D. (1998) Randomized trial of aromatherapy. Arch Dermatol, 1998 Nov;134(11):1349-52.
[5] B. H. Lee, J. S. Lee, Y. C. Kim (2016). Hair Growth-Promoting Effects of Lavender Oil in C57BL/6 Mice. Toxicol. Res., Vol. 32, No. 2, pp. 103-108 (2016).
[6] Hay C., Jamieson M., Ormerod A.D. (1998). Randomized trial of aromatherapy. Successful treatment for alopecia areata. Arch Dermatol, 1998 Nov; 134(11):1349-52
[7] N. Singh, M. K. Pandey, A. Sharma, J. Prakash (2014). Indian medicinal plants: For hair care and cosmetics. World Journal of Pharmaceutical Sciences, ISSN (Print): 2321-3310; ISSN (Online): 2321-3086.
[8] Suraj, R., Rejitha, G., J. Anbu Jeba Sunilson, Anandarajagopal, K. and Promwichit, P. (2009). In vivo hair growth activity of Prunus dulcis seeds in rats. Biology & Medicine, 1 (4) : 34-38.
[9] Ryu, H.S.; Jeong, J.; Lee, C.M.; Lee, K.S.; Lee, J.-N.; Park, S.-M.; Lee, Y.-M. Activation of Hair Cell Growth Factors by Linoleic Acid in Malva verticillata Seed. Molecules 2021, 26, 2117.
[10] Ryu, H.S.; Jeong, J.; Lee, C.M.; Lee, K.S.; Lee, J.-N.; Park, S.-M.; Lee, Y.-M. Activation of Hair Cell Growth Factors by Linoleic Acid in Malva verticillata Seed. Molecules 2021, 26, 2117.
[11] V. Hajhashemi, P. Rajabi, M. Mardani (2019). Beneficial effects of pumpkin seed oil as a topical hair growth promoting agent in a mice model. AJP, Vol. 9, No. 6, Nov-Dec 2019.
[12] Y. H. Cho, S. Y. Lee, D. W. Jeong, E. J. Choi, Y. J. Kim, J. G. Lee, Y. H. Yi, H. S. Cha (2014). Effect of Pumpkin Seed Oil on Hair Growth in Men with Androgenetic Alopecia: A Randomized, Double-Blind, Placebo-Controlled Trial. Evid Based Complement Alternat Med. 2014; 2014: 549721.
[13]A. S. Rele, R. B. Mohile (2003). Effect of mineral oil, sunflower oil, and coconut oil on prevention of hair damage. J Cosmet Sci. Mar-Apr 2003;54(2):175-92.