SİNÜZİT NEDİR?
Sinüs kelimesi latince “sığ boşluk” anlamına gelir. Sinüsler yüz kemikleri ve kafatasının içine yerleşmiş boşluklardır. İçindeki solunum yolu hücreleri solunan havayı nemlendirmeyi ve ısıtmayı, mukus salgılamayı, yabancı partikülleri ve bakterileri tutmayı sağlar. Sinüslerdeki bu hücre tabakasının iltihaplanmasına ise sinüzit denir.
Bu iltihaplanma, sinüs basıncı ve rahatsızlığa neden olan daralmış sinüs geçişleri nedeniyle mukusun dışarı atılamamasına yol açabilir. Artan miktardaki mukustaki bakteriler daha fazla iltihaplanma oluşturabilir ve enfeksiyona neden olabilir.
Sinüzit, sıklıkla soğuk algınlığı veya alerji sonrasında, bakteriler veya virüslerden kaynaklanabilir. Sinüzitin devam ettiği süreye göre 4 çeşidi vardır:
- Akut Sinüzit: Dört haftadan kısa süren sinüzitlerdir.
- Subakut: 4 - 8 hafta sürer. İlk etapta tedaviye yanıt vermeyebilir. Sinüzitin seyri akut ile kronik arasında değişkenlik gösterir.
- Kronik: 6-8 hafta boyunca uygun tedaviye rağmen şikayetlerde gerileme ve iyileşme sağlanamaz.
- Tekrarlayan: Bir yılda 3 ya da daha fazla akut sinüzit atağı yaşanıyorsa, bu tekrarlayan sinüzittir.
SİNÜZİT NEDEN OLUŞUR?
- Soğuk algınlığı gibi üst solunum yolu enfeksiyonları esnasında burun içini kaplayan mukoza şişer ve bu nedenle sinüslerin burun boşluğuna açılması engellenir.
- Alerjiler de mukoza dokusunun şişmesine ve daha fazla mukus oluşturmasına neden olur ve sinüs açılışlarını kapatabilir.
Sinüslerin burun boşluğuna açılmasının engellediği bu gibi durumlarda, sinüslerin içi bakteriler ve virüsler için uygun bir üreme alanı haline gelir. Bu bakteriyel veya viral üreme sinüslerin içinde bir enfeksiyon oluşturarak sinüzite neden olur. Ayrıca diğer nedenler:
- Eğrilik, septum deviasyonu gibi burun yapısındaki anormallikler
- Genizetleri
- Su altında sürekli kalmayı gerektiren dalış ve yüzme sporları
- Kuvvetli sümkürme; oluşan burun yaraları
- Burunda sıkışmış yabancı cisimler
- Zayıflamış bağışıklık sisyemi
- Diş enfeksiyonları ve tedavilerinin komplikasyonları
- Sigara ve sigara dumanı
SİNÜZİTİN BELİRTİLERİ NELERDİR?
Yaşa bağlı olarak değişim göstermekle beraber, genellikle gözlenen semptomlar:
- Bir haftadan uzun süren koyu burun akıntısı
- Burun tıkanıklığı
- Geniz akıntısı
- Yüz ve kulaklarda dolgunluk hissi
- Öksürük
- Tat-koku kaybı
- Baş ağrısı
- Yüz ağrısı
- Kulak ağrısı
- Diş ağrısı
- Ağız kokusu
- Halsizlik
- Ateş
SİNÜZİTİ ÖNLEME
Sinüzit gelişimini engellemek için yapabilecekleriniz:
- Sağlıklı ve dengeli bir beslenme ile bağışıklık sisteminin güçlü tutulması
- El hijyenine önem vermek ve elleri düzenli yıkamak
- Yaşanılan ortam havasını nemlendirmek
- Solunum yolu enfeksiyonu belirtileri gösteren kişilerden uzak durmak
- Hava kirliliği ve sigara dumanından uzak durmak
- Alerjik rahatsızlık varsa, tedavi olmak
- Burun kemik eğrilikleri, burun etlerinin büyüklük ve şişliği varsa, tedavi olmak
SİNÜZİT NASIL İYİLEŞİR?
Sinüzit olduğunuzdan şüphe ettiğiniz zaman, nedenini ve tedavi yöntemlerini öğrenmek için mutlaka doktorunuza danışın. Sinüzit tedavisi, sinüzitin altında yatan neden, hangi tip bakteri veya virüsten kaynaklandığı ya da hastanın yaşı gibi çeşitli faktörlere bakılarak farklı şekillerde uygulanabilir.
Doktorunuz burun tıkanıklığını gidermek için burun spreyleri ve yıkamalar, baş ve yüz ağrısını gidermek için ağrı kesicileri verebilir. Bakteriyel kaynaklı olduğu düşünülen sinüzitlerde antibiyotik kullanılabilir. Sinüzit tedavisi genellikle çoklu tedavi gerektirir. Kronik veya tekrarlayan sinüzitler için bir alerji uzmanı veya immünoloğu görmeniz gerekebilir.
Akut sinüzit hastalarına genellikle destek tedavisi uygulanır. Ortam havasının nemlendirilmesi, burun spreyleri destek tedavisi uygulamaları arasındadır. Günlük tüketilen su miktarının arttırılması sinüzit doğal tedavisi için yapılabilecek temel uygulamaların başında gelir. Tüketilen sıvılar, koyu kıvamdaki mukusun yumuşamasının ve atılmasının kolaylaşmasını sağlar.
Doğal Bir Destek: Bitkisel Yağlar
Tıbbi özellikleri nedeniyle, uçucu yağların kullanımı sinüs enfeksiyonlarına ve tıkanıklığına destek olmanın doğal ve etkili bir yolu olabilir.
Kullanılacak uçucu yağın sağlık yararlarını en üst düzeye çıkarması için, şu özelliklere sahip olması önemlidir:
- Analjezik: sinüzitin oluşturduğu baş ağrılarını ve basıncı azaltmak için
- Antibakteriyel: bakterileri öldürmek ve enfeksiyona dönüşmesini önlemek için
- Antiviral: virüsleri öldürmek ve burun kanallarında enfeksiyona neden olmalarını önlemek için
- Antiseptik: mikropların büyümesini engellemek ve sinüslerinizi temiz tutmak için
- Antienflamatuvar: iltihaplı sinüs boşluklarını rahatlatmaya yardımcı olmak için
- Antioksidan: iltihap ve serbest radikallerle savaşmaya yardımcı olmak için
- Dekonjestan: sinüs tıkanıklığını ve fazla mukusu gidermek için
- Ateş düşürücü: mevcut olabilecek düşük dereceli ateşi gidermek için
- Bağışıklık sistemi desteği: vücudunuzun enfeksiyonlarla savaşmasına yardımcı olmak için
- Solunum sistemi desteği: tıkanıklığın açılmasına ve nefes alma zorluğuna yardımcı olmak için
Sinüs tıkanıklığına ve enfeksiyonuna yardımcı olabilecek 4 uçucu yağ:
Ayrıca kekik, lavanta, limon kabuğu ve karanfil yağları da yararlı olabilir.
Uçucu yağları şu yöntemlerle kullanabilirsiniz:
- Buhar soluma: Uçucu yağların buharlarını soluduğunuzda, sinüslerinize, burun kanallarınıza ve solunum sisteminize direk olarak ulaşır.Büyük bir kaseyi (500 ml) sıcak su ile doldurun (kaynar su olmamalı). Sıcak suya 2-3 damla uçucu yağ damlatın. Buharın etrafa dağılmaması için bir tülbent yardımı ile başınızı ve kaseyi örtün. Tahriş olmaması için gözlerinizi kapatarak 5-10 dakika derin nefes alıp verin. Günde birçok kez uygulayabilirsiniz.
- Kokuyu yayma: Buhurdanlığınızdaki veya elektrikli difüzörünüzdeki suya 6-10 damla uçucu yağ damlatarak kokusunun yayılmasını sağlayabilirsiniz. Difüzör 30-60 dakika açık olmalı, sonra 30-60 dakika ortam havalandırılmalı.
- Topikal Uygulama: 15 ml (1 çorba kaşığı) baz yağ (susam, tatlı badem..vb) içine 2 - 3 damla uçucu yağ damlatıp karıştırın. Boyun, göğüs ve sırt bölgenize yeterli miktarda yağı masaj yaparak uygulayın.
Bu bitkisel yağları kullanmadan önce mutlaka doktorunuza danışın.
Doktorunuza Danışın
Akut sinüzit haricindeki diğer 3 sinüzit türü için mutlaka doktorunuza danışınız.
