Yoğun bir iş temposu ile uğraşmaktan, sağlığınızı ve evinizi yönetmeye kadar pek çok hayat zorluğu ile baş ediyor olabilirsiniz. Zor günlerde kendinizi stresli, odaklanamaz veya yorgun hissedebilirsiniz. Duygusal başka sorunlar yaşıyor olabilirsiniz.
Uçucu yağları bir difüzöre / buhurdana damlatarak, banyoda soluyarak, şişesinden veya damlattığınız pamuktan koklayarak, masaj yağına karıştırarak deneyimleyebilirsiniz. Uçucu yağları soluduğunuzda ya da vücudunuza topikal olarak uyguladığınızda, bu yağlar ruh halinizi dengelemeye yardımcı olur ve aromaterapötik faydalar sağlar.
Bazı uçucu yağlar sakinleştirici etkilere ilham verip, rahatlamanıza ve stresinizi azaltmanıza yardımcı olurken, diğerleri enerjiyi artıran ve odaklanmayı geliştiren nörostimülasyonu destekler.
Uçucu yağları soluduğunuzda, yağların koku molekülleri koku alma sisteminizden (burun ve burun pasajlarınız) geçer ve "duygusal beyin" olarak da bilinen limbik sistemi, yani beynin stres ve hormon seviyeleri, hafıza, kalp atış hızı düzenlemesi gibi davranışsal tepkilerle ilgili kısmını etkiler.
Farklı akademik araştırmalarda, her bir uçucu yağın, limbik sistemle farklı bir şekilde etkileşime girdiği ve çeşitli olası ruh halini düzenleyici sonuçlar verdiği gözlenmiştir.
Uyumanıza Yardımcı Olabilir
Narin, tatlı, çiçek kokulu lavanta uçucu yağı, kişilerin gevşemesini sağlayan, sakinleştirici özelliği akademik çalışmalarla kanıtlanmış, linalool ve linalil asetat aktif maddelerini içerir. Lavanta uçucu yağı kaygıyı azaltarak dolaylı olarak uykuya dalmanıza yardımcı olabilir, uyku kalitenizi ve sürenizi artırabilir [1] [2].
Uyku süresini ve kalitesini artırmaya yardımcı diğer uçucu yağlar: papatya türleri ve akgünlük [3] [4].
Uçucu yağları uyku öncesi odanızdaki difüzör / buhurdanlığa damlatabilir (5 m2 için 2 damla) ya da yastığınıza 1-2 damla damlatabilirsiniz; uyku öncesi duş alıyorsanız duş teknesine 3-4 damla damlatabilirsiniz ve kokusunu derin derin içinize çekebilirsiniz.
Enerjinizi Artırmaya Yardımcı Olabilir
İnsanlarda ve hayvanlarda yapılan bazı sınırlı sayıda araştırma, nane uçucu yağının canlandırıcı etki gösterdiğini ve egzersiz sırasında yorgunlukla savaşabileceğini gösteriyor.
Bir çalışmada, aktiviteden bir saat önce nane uçucu yağı koklayan erkek üniversite öğrencileri, kavrama, dikey sıçrama ve uzun atlama testlerinde önemli ölçüde daha iyi performans gösterdiler. Ayrıca nane uçucu yağı koklamayan öğrencilerden daha iyi performans gösterdiler.
Farelerde yapılan başka bir araştırmada, nane içeren uçucu bir yağ karışımının kokusuna maruz kalanların, yorgunluğa ulaşmadan önce daha uzun süre yüzebildiği bulundu [6].
Araştırmacılar, nane yağının enerjiyi artırmak için neden işe yaradığını henüz açıklayamasa da, aromanın beynin uyanıklıktan sorumlu bölgelerini uyararak daha hızlı sesli ve görsel tepki sürelerine yol açtığı düşünülüyor.
Yine sınırlı sayıdaki akademik araştırmaya göre, tarçın, karanfil, yasemin ve paçuli yağları da enerjinizi artırmaya yardımcı olabilir.
Kaygıyı Azaltmaya Yardımcı Olabilir
Limon kabuğu uçucu yağının taze, lezzetli kokusu ruh halinizi yükseltebilir ve gerginlikleri yatıştırabilir.
Geçmişte yapılan araştırmalar, limon kabuğu uçucu yağının ruh halini önemli ölçüde iyileştirmeye yardımcı olduğunu göstermiştir. Ayrıca, daha düşük kaygı ve depresyon seviyelerine bağlı bir beyin kimyasalı olan norepinefrini de artırmaya yardımcı olabilir [7].
Akademik bir araştırmada, 30 dakika boyunca limon kabuğu uçucu yağını koklayan hastaların ortopedik cerrahi sonrası kontrol grubuna göre önemli ölçüde daha az kaygı yaşadıklarını buldu [8].
Antioksidanlar dergisinde Ekim 2022'de yayınlanan bir incelemeye göre limon kabuğu uçucu yağı, dopamin üretimini hızlandırarak işe yarayabilir. Mekanizmalar hala net değil, ancak Tarım ve Gıda Kimyası'nın 2019 sayısında fareler üzerinde yapılan bir araştırma, narenciye yağlarında önemli bir bileşik olan limonenin antidepresan etkilere sahip olabileceğini göstermiştir [9].
Limon kabuğu uçucu yağını şişesinden koklayabilir, difüzör / buhurdanlığınıza damlatabilir, sabit yağlarla seyrelterek masaj yapabilirsiniz. Topikal olarak uyguladığınızda, cildinizin en az 12 saat güneş görmemesine dikkat edin, leke yapabilir.
Portakal kabuğu ve bergamot gibi diğer narenciye uçucu yağları da canlandırıcı etkiye sahip olabilir.
Odaklanmanıza Yardımcı Olabilir
Biberiye uçucu yağı güçlü antioksidan özelliklere sahiptir ve zihinsel netliği ve odaklanmayı teşvik etmek için yardımcı olabilir.
Geçmişte yapılan bir araştırmada, biberiye uçucu yağını daha uzun süre koklayan kişiler, biberiye aromasına daha kısa süre maruz kalan kişilere göre görsel işleme görevlerinde ve seri çıkarma testlerinde daha iyi performans göstermiştir [10].
Başka bir araştırmada, test odasında havaya biberiye uçucu yağı püskürtüldüğünde öğrencilerin resimleri ve sayıları kontrol grubundan daha iyi hatırladıklarını bulunmuştur [11].
Biberiye uçucu yağının içerdği aktif bileşik 1,8-sineol, solunduğunda asetilkolin olarak bilinen bir nörotransmiterin parçalanmasını önleyerek öğrenmeyi teşvik eder. Asetilkolin öğrenme, hafıza ve dikkatte hayati bir rol oynar.
Biberiye uçucu yağını şişesinden soluyabilir, difüzör / buhurdana damlatabilir ve ya jojoba veya hindistancevizi yağı gibi bir sabit yağ ile seyrelterek topikal olarak uygulayabilirsiniz.
(Not: Hamileyseniz veya epilepsiniz varsa veya yüksek tansiyonunuz varsa biberiye uçucu yağından kaçının.)
Odunsu, sıcak ve tatlı-baharatlı sandal ağacı uçucu yağı da odaklanmaya yardımcı olabilir. Araştırmalar, sandal ağacı uçucu yağındaki ana bileşik olan alfa-santalol'ün dikkati ve ruh halini potansiyel olarak artırmaya yardımcı olduğunu göstermiştir.
Akademik Araştırmalar
[1] D. Donelli, M. Antonelli, C. Bellinazzi, G.F. Gensini 4, F. Firenzuoli. Effects of lavender on anxiety: A systematic review and meta-analysis. Meta-Analysis Phytomedicine. 2019, Dec;65:153099.
[2] P. H. Koulivand, M.K. Ghadiri, A. Gorji. Lavender and the Nervous System. Evid Based Complement Alternat Med. 2013; 2013: 681304.
[3] M. Adib-Hajbaghery, S.N. Mousavi. The effects of chamomile extract on sleep quality among elderly people: A clinical trial. Complement Ther Med. 2017 Dec;35:109-114. doi: 10.1016.
[4] J. K. Srivastava, E. Shankar, S. Gupta. Chamomile: A herbal medicine of the past with bright future. Mol Med Report. 2010 Nov 1; 3(6): 895–901. doi: 10.3892.
[5] S. Okano, Y. Honda, T. Kodama, M. Kimura. The Effects of Frankincense Essential Oil on Stress in Rats. J Oleo Sci. 2019;68(10):1003-1009. doi: 10.5650.
[6] Z. Li, F. Wu, H. Shao, Y. Zhang, A. Fan, and F. Li. Does the Fragrance of Essential Oils Alleviate the Fatigue Induced by Exercise? A Biochemical Indicator Test in Rats. Evid Based Complement Alternat Med. 2017; 2017: 5027372.
[7] J. K. Kiecolt-Glaser, J. E. Graham, W. B. Malarkey, K. Porter, S. Lemeshow, and R. Glaser. Olfactory Influences on Mood and Autonomic, Endocrine, and Immune Function. Psychoneuroendocrinology. 2008 Apr; 33(3): 328–339.
[8] F. Kamrani, M. Nazari, M. Sahebalzamani, G. Amin, M. Farajzadeh. Effect of Aromatherapy With Lemon Essential Oil on Anxiety after Orthopedic Surgery. IJRN 2016, 2(4): 26-31.
[9] L-L Zhang, Z-Y Yang, G. Fan, J-N Ren, K-J Yin, and S-Y Pan. Antidepressant-like Effect of Citrus sinensis (L.) Osbeck Essential Oil and Its Main Component Limonene on Mice. J. Agric. Food Chem. 2019, 67, 50, 13817–13828.
[10] M. Moss and L. Oliver. Plasma 1,8-cineole correlates with cognitive performance following exposure to rosemary essential oil aroma. Therapeutic Advances in PsychopharmacologyVolume 2, Issue 3, June 2012, Pages 103-113.
[11] O.V. Filiptsova, L.V. Gazzavi-Rogozina, I.A. Timoshyna, O.I. Naboka, Ye.V. Dyomina, A.V. Ochku. The essential oil of rosemary and its effect on the human image andnumerical short-term memory. Egyptian Journal of Basic and Applied Sciences 4 (2017) 107-111.
